Για πολλά άτομα, ο αθλητισμός αποτελεί εδώ και καιρό πηγή απόλαυσης και χαλάρωσης. Η παρακολούθηση αθλητικών αγώνων, ιδίως σε μεγάλες συγκεντρώσεις, ξεπερνά την ψυχαγωγία. Ενισχύει την αίσθηση της κοινότητας και του ανήκειν μεταξύ των θεατών. Αυτή η αίσθηση σύνδεσης όχι μόνο κάνει τα άτομα να αισθάνονται καλά αλλά ωφελεί και την κοινωνία βελτιώνοντας την υγεία, ενισχύοντας την παραγωγικότητα και μειώνοντας την εγκληματικότητα. Παρόλο που αναγνωρίζεται ευρέως για τις θετικές της επιδράσεις, οι υπάρχουσες μελέτες σχετικά με τη σχέση μεταξύ της παρακολούθησης αθλητικών αγώνων και της ευημερίας προσφέρουν μόνο περιορισμένα στοιχεία.
Αναγνωρίζοντας αυτό το κενό, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Shintaro Sato από τη Σχολή Αθλητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Waseda της Ιαπωνίας, ξεκίνησε μια πρωτοποριακή μελέτη. Ο καθηγητής Sato, μαζί με τον επίκουρο καθηγητή Keita Kinoshita από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Nanyang και τον Δρ Kento Nakagawa από τη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Waseda, χρησιμοποίησαν μια προσέγγιση πολλαπλών μεθόδων, συνδυάζοντας ανάλυση δευτερογενών δεδομένων, αυτοαναφορές και μετρήσεις νευροαπεικόνισης για να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ της παρακολούθησης αθλημάτων και της ευημερίας στο γενικό πληθυσμό. «Μια σημαντική πρόκληση στην έρευνα για την ευημερία είναι ο υποκειμενικός χαρακτήρας των διαδικασιών μέτρησης, που ενδεχομένως οδηγεί σε μεροληπτικά ευρήματα. Συνεπώς, οι μελέτες μας επικεντρώθηκαν τόσο σε υποκειμενικές όσο και σε αντικειμενικές μετρήσεις της ευημερίας», εξηγεί ο καθηγητής Sato. Η έρευνά τους δημοσιεύθηκε διαδικτυακά στις 22 Μαρτίου 2024 στο περιοδικό Sports Management Review.
Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν μεγάλης κλίμακας δημόσια διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με την επιρροή της παρακολούθησης αθλητικών αγώνων σε 20.000 Ιάπωνες. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης επιβεβαίωσαν το συνεχιζόμενο μοτίβο της αυξημένης αναφερόμενης ευημερίας που σχετίζεται με την τακτική παρακολούθηση αθλημάτων. Ωστόσο, η μελέτη αυτή περιορίστηκε από την αδυναμία της να παράσχει βαθύτερη εικόνα της σχέσης μεταξύ της ενασχόλησης με τον αθλητισμό και της ευημερίας.
Στη δεύτερη μελέτη, μια διαδικτυακή έρευνα που είχε ως στόχο να διερευνήσει αν η σχέση μεταξύ της παρακολούθησης αθλητικών αγώνων και της ευημερίας ποικίλλει ανάλογα με το είδος του αθλήματος που παρακολουθείται, συμμετείχαν 208 άτομα. Το πείραμα τους εξέθεσε σε διάφορα αθλητικά βίντεο, αξιολογώντας την ευημερία τους τόσο πριν όσο και μετά την προβολή. Τα ευρήματα υπογράμμισαν ότι τα ευρέως αποδεκτά αθλήματα, όπως το μπέιζμπολ, ασκούσαν σημαντικότερο αντίκτυπο στην ενίσχυση της ευεξίας σε σύγκριση με τα λιγότερο δημοφιλή αθλήματα, όπως το γκολφ.
Ωστόσο, η πιο πρωτοποριακή πτυχή αυτής της έρευνας προέκυψε στην τρίτη μελέτη. Εδώ, η ομάδα χρησιμοποίησε τεχνικές νευροαπεικόνισης για να εξετάσει τις μεταβολές στην εγκεφαλική δραστηριότητα μετά την παρακολούθηση αθλητικών αγώνων. Χρησιμοποιώντας πολυτροπικές διαδικασίες νευροαπεικονιστικών μετρήσεων μαγνητικής τομογραφίας, αναλύθηκε η εγκεφαλική δραστηριότητα δεκατεσσάρων αρτιμελών Ιάπωνων συμμετεχόντων, ενώ παρακολουθούσαν αθλητικά κλιπ. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι η παρακολούθηση αθλητικών αγώνων ενεργοποιεί τα κυκλώματα ανταμοιβής του εγκεφάλου, που είναι ενδεικτικά των συναισθημάτων ευτυχίας ή ευχαρίστησης. Επιπλέον, ένα αξιοσημείωτο εύρημα προέκυψε από την ανάλυση των δομικών εικόνων. Αποκάλυψε ότι τα άτομα που ανέφεραν ότι παρακολουθούσαν αθλήματα συχνότερα, παρουσίαζαν μεγαλύτερο όγκο φαιάς ουσίας σε περιοχές που σχετίζονται με κυκλώματα ανταμοιβής, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τακτική παρακολούθηση αθλημάτων μπορεί να προκαλέσει σταδιακά αλλαγές στις δομές του εγκεφάλου. «Τόσο τα υποκειμενικά όσο και τα αντικειμενικά μέτρα ευημερίας βρέθηκαν να επηρεάζονται θετικά από την ενασχόληση με την παρακολούθηση αθλημάτων. Προκαλώντας δομικές αλλαγές στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου, προωθεί μακροπρόθεσμα οφέλη για τα άτομα. Για όσους επιδιώκουν να βελτιώσουν τη συνολική τους ευεξία, η τακτική παρακολούθηση αθλημάτων, ιδιαίτερα δημοφιλών όπως το μπέιζμπολ ή το ποδόσφαιρο, μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό φάρμακο», σχολιάζει ο καθηγητής Sato.
Η μελέτη έχει βαθιές επιπτώσεις και θεωρητικές συνεισφορές στη βιβλιογραφία της αθλητικής διαχείρισης. Η υπάρχουσα βιβλιογραφία έχει επικεντρωθεί κυρίως στους οπαδούς του αθλητισμού- ωστόσο, η παρούσα μελέτη έλαβε υπόψη της έναν ευρύτερο γενικό πληθυσμό, ανεξάρτητα από τη σχέση του με τον αθλητισμό. Η έρευνα αυτή μπορεί να συμβάλει σημαντικά στις πρακτικές διαχείρισης του αθλητισμού και στη χάραξη πολιτικής για τη δημόσια υγεία.
Πηγή
Waseda University
https://www.waseda.jp/top/en/news/80577
Keita Kinoshita, Kento Nakagawa, Shintaro Sato. Watching sport enhances well-being: evidence from a multi-method approach. Sport Management Review, 2024; 1 DOI: 10.1080/14413523.2024.2329831
Μετάφραση/προσαρμογή: Έφη Καραμπάτου, συνεργάτιδα Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, Ιατρική Σχολή Αθήνας