Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα νέο εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των πρώιμων προειδοποιητικών ενδείξεων της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας της Εργασίας και της Οργάνωσης στο Τμήμα Ψυχολογίας του Νορβηγικού Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας (NTNU) Leon De Beer λέει: «Διαπιστώσαμε ότι περίπου το 13% των Νορβηγών εργαζομένων διατρέχουν υψηλό κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης». Ο De Beer συνέβαλε σε μια νέα μελέτη για την επαγγελματική εξουθένωση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scandinavian Journal of Psychology μαζί με συναδέλφους του από την ερευνητική ομάδα Healthy Workplaces, οι οποίοι εργάζονται πάνω σε ένα νέο εργαλείο που μπορεί να εντοπίσει τους ανθρώπους που κινδυνεύουν από επαγγελματική εξουθένωση.
Σημάδια ότι μπορεί να κινδυνεύετε από επαγγελματική εξουθένωση
Εάν αντιμετωπίζετε απαιτήσεις και άγχος στην εργασία σας που μοιάζουν να είναι δισεπίλυτα και έχετε παρουσιάσει συχνά τα ακόλουθα συμπτώματα τις τελευταίες εβδομάδες, μπορεί να είναι σημάδι ότι βρίσκεστε στα πρόθυρα της επαγγελματικής εξουθένωσης:
- Αισθάνεστε πνευματικά εξαντλημένοι στη δουλειά.
- Δυσκολεύεστε να νιώσετε ενθουσιασμό για τη δουλειά σας.
- Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε όταν εργάζεστε.
- Μερικές φορές αντιδράτε υπερβολικά στη δουλειά χωρίς να το θέλετε.
Η έγκαιρη παρέμβαση είναι το κλειδί
Είναι σημαντικό να εντοπίσετε τα πρώιμα σημάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης, προκειμένου να μετριάσετε τις βλαβερές συνέπειες. Τα προειδοποιητικά σημάδια είναι συχνά παρόντα προτού τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο, αρκεί να καταφέρουμε να τα εντοπίσουμε.
«Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση του κινδύνου επαγγελματικής εξουθένωσης των εργαζομένων μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες», λέει ο De Beer. Οι σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές παθήσεις, πόνο που σχετίζεται με μυοσκελετικούς τραυματισμούς, προβλήματα ύπνου και κατάθλιψη. Οι οργανισμοί μπορούν επίσης να χάσουν ταλαντούχους υπαλλήλους και να βιώσουν μία αύξηση απουσιών λόγω ασθένειας και απώλειας παραγωγικότητας.
Ένα νέο εργαλείο μπορεί να γίνει πρότυπο
Η ερευνητική ομάδα του De Beer δοκίμασε ένα νέο εργαλείο μέτρησης για τον εντοπισμό των πρώιμων προειδοποιητικών σημάτων της επαγγελματικής εξουθένωσης. Στο παρελθόν, δεν ήταν πάντα τόσο εύκολο. «Προηγουμένως, δεν είχαμε ένα αρκετά λεπτομερές εργαλείο μέτρησης για χρήση τόσο στον τομέα της πρακτικής όσο και στην έρευνα, το οποίο να εντοπίζει τους εργαζόμενους που διατρέχουν κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης», λέει ο De Beer.
Προς το παρόν δεν υπάρχει κανένα διεθνές πρότυπο για την αξιολόγηση της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Το νέο εργαλείο ονομάζεται Εργαλείο Αξιολόγησης της Επαγγελματικής Εξουθένωσης, ή BAT μεταξύ των ερευνητών που έχουν μια τάση για διασκεδαστικές συντομογραφίες. Η κοινοπραξία BAT, στην οποία συμμετέχουν οι ερευνητές, δοκιμάζει τώρα το εργαλείο σε περισσότερες από 30 χώρες https://burnoutassessmenttool.be/start_eng/. «Οι μελέτες μας δείχνουν ότι το BAT είναι ένα καλό εργαλείο για τον εντοπισμό του κινδύνου επαγγελματικής εξουθένωσης», λέει ο De Beer.
Η επαγγελματική εξουθένωση είναι η αντίδραση του οργανισμού στο στρες
Η ΒΑΤ μετρά τέσσερις κύριες ομάδες παραγόντων κινδύνου: εξάντληση, ψυχική απομάκρυνση, γνωστική εξασθένιση και συναισθηματική εξασθένιση. Η επαγγελματική εξουθένωση δεν είναι στην πραγματικότητα μια ασθένεια αλλά ένα αίσθημα ψυχικής ή σωματικής εξάντλησης – η αντίδραση του σώματος σε μια διαρκή, απαιτητική κατάσταση.
Η επαγγελματική εξουθένωση ορίζεται συνήθως ως σύνδρομο που σχετίζεται με την εργασία αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής παίζει επίσης ρόλο. Το άγχος και η επαγγελματική εξουθένωση δε σταματούν απαραίτητα όταν πηγαίνετε στο σπίτι σας στο τέλος της ημέρας, καθώς οι επιπτώσεις αυτές συχνά επεκτείνονται και σε άλλους τομείς της ζωής και αντίστροφα.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να βιώσουν χρόνια επαγγελματικής εξουθένωσης
Για ορισμένους ανθρώπους, η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να σταματήσει στην πορεία της και να βρεθούν λύσεις για τη βελτίωση της κατάστασής τους. Για άλλους, ωστόσο, η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να διαρκέσει για χρόνια, αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί.
«Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την επαγγελματική εξουθένωση μέσω ατομικής θεραπείας αλλά δεν ωφελεί πολύ αν οι άνθρωποι επιστρέφουν σε έναν εργασιακό χώρο όπου οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές και οι πόροι λίγοι. Τότε είναι πολύ πιθανό ο εργαζόμενος να αρρωστήσει ξανά. Επομένως, είναι σημαντικό να δημιουργούμε καλές συνθήκες εργασίας και δομές που να διασφαλίζουν την υγεία των εργαζομένων», λέει η καθηγήτρια Marit Christensen του Τμήματος Ψυχολογίας του NTNU.
Μελέτη 500 εργαζομένων
Οι ερευνητές μελέτησαν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 500 Νορβηγών εργαζομένων. Η Νορβηγία βρίσκεται περίπου στο ίδιο επίπεδο με το μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά την ψυχική υγεία αλλά είναι κάπως καλύτερη όταν πρόκειται για θέματα που σχετίζονται με την εργασία.
Ένα μικρότερο ποσοστό του νορβηγικού πληθυσμού παλεύει με την εξάντληση σε σχέση με την εργασία. Κάπως λιγότεροι άνθρωποι σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ αναφέρουν κινδύνους για την υγεία στην εργασία και βιώνουμε μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.
«Χρησιμοποιώντας μια αναγνωρισμένη μέθοδο, διαπιστώσαμε ότι περίπου το 13% των 500 εργαζομένων που συμμετείχαν στην έρευνα διατρέχουν υψηλό κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης», λέει η καθηγήτρια Christensen.
Το εργαλείο μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό όσων χρειάζονται την πιο επείγουσα παρακολούθηση, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επαγγελματικής εξουθένωσης. Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν ο επιπολασμός της επαγγελματικής εξουθένωσης στη Νορβηγία είναι υψηλός σε διεθνές επίπεδο. Η νορβηγική μελέτη συγκαταλέγεται μεταξύ πολλών μελετών BAT που διεξάγονται επί του παρόντος, οπότε οι απαντήσεις αυτές θα είναι διαθέσιμες σε μεταγενέστερη ημερομηνία.
Το εργαλείο προορίζεται να είναι πολιτισμικά ανεξάρτητο και σίγουρα λειτουργεί καλά στη Νορβηγία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το εργαλείο λειτουργεί ανεξάρτητα από το φύλο. «Για ψυχαγωγικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διαδικτυακό μας εργαλείο για να ελέγξουν αν διατρέχουν κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης», λέει η καθηγήτρια Christensen.
«Σημειώστε ότι το εργαλείο δίνει μόνο μια ένδειξη κινδύνου και δεν παρέχει κανενός είδους επίσημη διάγνωση ή ιατρική συμβουλή. Εάν ανησυχείτε για τα επίπεδα του εργασιακού σας στρες, σας ενθαρρύνουμε να επισκεφθείτε έναν πάροχο υγείας για να συζητήσετε το θέμα», λέει η καθηγήτρια Christensen.
Πηγή
Norwegian University of Science and Technology
https://burnoutassessmenttool.be/start_eng/
Leon T. De Beer, Marit Christensen, Torhild A. Sørengaard, Siw T. Innstrand, Wilmar B. Schaufeli. The psychometric properties of the Burnout Assessment Tool in Norway: A thorough investigation into construct‐relevant multidimensionality. Scandinavian Journal of Psychology, 2023
Μετάφραση/προσαρμογή: Έφη Καραμπάτου, συνεργάτιδα Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, Ιατρική Σχολή Αθήνας
