Έρευνα αναφέρει τρόπους που συμβάλλουν στο να μάθουν τα παιδιά να συγχωρούν

Έρευνα αναφέρει τρόπους που συμβάλλουν στο να μάθουν τα παιδιά να συγχωρούν

Μια πρόσφατη μελέτη προτείνει ότι η εκπαίδευση των παιδιών στην κατανόηση της οπτικής των άλλων ανθρώπων, θα μπορούσε να καταστήσει πιο εύκολο την εκμάθηση της συγχώρεσης.

Η μελέτη επίσης έδειξε ότι μαθαίνοντας τα παιδιά να ζητούν ειλικρινή συγγνώμη, μπορεί να βοηθήσει στο να τα συγχωρέσουν οι άλλοι όταν χρειαστεί.

«Η συγχώρεση είναι σημαντική τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες, προκειμένου να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους και να περιορίσουν μελλοντικές αντιπαραθέσεις» λέει η Kelly Lynn Mulvey, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο North Carolina State University.  «Ωστόσο, δεν γνωρίζαμε πολλά για το τι καθιστά πιθανόν τα παιδιά να συγχωρέσουν τους άλλους, και συγκεκριμένα τα παιδιά από την νηπιακή ηλικία έως την εφηβική. Αυτό ήταν που θέλαμε να εξετάσουμε στη συγκεκριμένη μελέτη».

Για αυτόν τον σκοπό, η Mulvey και οι συνεργάτες της στρατολογήσαν 185 παιδιά, μεταξύ 5 και 14 ετών. Οι ερευνητές πραγματοποιήσαν συνεντεύξεις σε βάθος με καθένα παιδί ξεχωριστά, ώστε να συλλέξουν πληροφορίες για το υπόβαθρό τους και να αξιολογήσουν τις δεξιότητες τους σε αυτό που ονόμασαν «theory of mind». «Theory of mind » ονόμασαν την ικανότητα κάποιου/ας να καταλάβει ότι οι πεποιθήσεις, οι προθέσεις και οι επιθυμίες του άλλου διαφέρουν από τις δικές του/της.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές οδήγησαν κάθε παιδί σε μια σειρά σεναρίων, που αφορούσαν άλλα παιδιά που ανήκαν στην ενδοομάδα και στην εξωομάδα. Συγκεκριμένα, κάθε παιδί πληροφορήθηκε ότι είναι μέρος σε μια ομάδα, όπως για παράδειγμα στην πράσινη ομάδα. Κατά την διάρκεια των συνεντεύξεων, οι ερευνητές περιέγραψαν σε κάποια παιδιά ότι στο σενάριο ανήκαν στην πράσινη ομάδα (που τα καθιστούσε μέρος της ενδοομάδας) , ενώ σε κάποια άλλα παιδιά πως ανήκαν στην κίτρινη ομάδα (που τα που τα καθιστούσε μέρος της εξωομάδας). Σε κάθε σενάριο, οι ερευνητές ρώτησαν τα παιδιά εάν ήταν πρόθυμα να συγχωρέσουν μια ομάδα που τους άφησε εκτός παιχνιδιού ή δραστηριότητας.

Προέκυψαν τρία βασικά ευρήματα. Αρχικά, τα παιδιά ήταν πιο πιθανόν να συγχωρέσουν κάποιον ο οποίος τους είχε ζητήσει συγγνώμη. Δευτερευόντως, τα παιδιά ήταν πιθανότερο να συγχωρέσουν άτομα που ήταν μέρος της ενδοομάδας τους. Τρίτον, όσο πιο αναπτυγμένες ήταν oι «theory of mind» δεξιότητες του παιδιού, τόσο πιο πιθανόν ήταν να συγχωρέσουν τους άλλους.

«Βρήκαμε ότι τα παιδιά έχουν εκλεπτυσμένες ικανότητες στο να συγχωρούν τους άλλους» λέει η Mulvey. «Τα παιδιά είναι ικανά να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με τους άλλους, και συνήθως επιδιώκουν να το κάνουν».

Οι ερευνητές αναγνωρίζουν δύο πράγματα στα οποία οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα μπορούσαν να εστιάσουν σχετικά με την συγχώρεση.

Το πρώτο είναι η παροχή βοήθειας στα παιδιά να καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι να ζητά κάποιος/α συγγνώμη με ουσιαστικό τρόπο. «Τα παιδιά είναι ικανά να διακρίνουν την ανειλικρινή συγνώμη, και μια ανειλικρινή συγνώμη δεν είναι ευνοϊκή για την ενθάρρυνση της συγχώρεσης» λέει η Mulvey. «Η συγχώρεση πρέπει να κάνει ξεκάθαρο ότι κάποιος καταλαβαίνει τον λόγο για τον οποίο αυτό που έκανε ήταν λάθος. Αυτό με τη σειρά του καθιστά πιο πιθανόν τα άλλα παιδιά να του δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία» .

Η δεύτερη περιοχή εστίασης είναι η συμβολή στο να καταλάβουν τα παιδιά τις οπτικές των άλλων ανθρώπων, ακόμα και αν είναι διαφορετικές από τις δικές τους.  «Μια βασική συνεισφορά της έρευνας μας στη πράξη είναι ότι εκπαιδευτικοί και γονείς χρειάζεται να βοηθήσουν ενεργά τα παιδιά να καλλιεργήσουν τις “theory of mind” δεξιότητες.  Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι να βάλουμε τα παιδιά να εξηγούν την λογική πίσω από τις πράξεις τους και το πως αυτές οι πράξεις θα μπορούσαν να κάνουν τους άλλους ανθρώπους να νοιώσουν. Το να βοηθάμε τους νέους ανθρώπους να αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες στην παιδική ηλικία θα συμβάλει στο να ζήσουν καλύτερα σε έναν ποικιλόμορφο και περίπλοκο κόσμο» λέει η Mulvey.

Μετάφραση/προσαρμογή κειμένου: Ζωή Ζωγράφου, εκπαιδευτικός, MSc Προαγωγή & Αγωγή Υγείας, ΕΚΠΑ

Πηγή: North Carolina State University https://news.ncsu.edu/2021/12/helping-children-learn-forgiveness/

Journal Reference: Kelly Lynn Mulvey, Seçil Gönültaş, Emily Herry, Peter Strelan. The role of theory of mind, group membership, and apology in intergroup forgiveness among children and adolescents. Journal of Experimental Psychology: General, 2021; DOI: 10.1037/xge0001094

Φωτογραφία S. Hermann & F. Richter από το Pixabay