Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the Academy of Child and Adolescent Psychiatry (JAACAP) κι εκδόθηκε από τον Elsevier σ’ ένα διακρατικό δείγμα νέων παρατηρήθηκε πως η σωματική τιμωρία καθώς και η γνωστική αποστέρηση συνδέονται με συγκεκριμένους τομείς αναπτυξιακής καθυστέρησης. Τα ευρήματα βασίστηκαν στην Multiple Indicator Cluster Surveys, μία συνεχή, διεθνή έρευνα που διεξάγεται σε νοικοκυριά. Ο συντονισμός της πραγματοποιείται από την υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών, τη UNICEF.
«Αν και η σωματική τιμωρία και η γνωστική αποστέρηση αποτελούν τεκμηριωμένους κινδύνους για την ανάπτυξη των παιδιών, σπάνια οι δύο αυτές εμπειρίες εξετάζονται η μία σε σχέση με την άλλη», επισημαίνει ο κύριος συγγραφέας, καθηγητής του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Northeastern University, Boston, USA, Carmel Salhi. Στόχοι της έρευνας που διεξήχθη από τον ίδιο και τους συνεργάτες του ήταν αφενός η διερεύνηση της συνύπαρξης της σωματικής τιμωρίας και της γνωστικής apoστέρησης στην παιδική ηλικία παγκοσμίως, αφετέρου η σχέση τους με διαφορετικές πτυχές της ανάπτυξης των παιδιών.
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς η πρόσφατη έρευνα στις νευροεπιστήμες προτείνει ότι οι εμπειρίες που προκαλούν το συναίσθημα του φόβου έχουν διαφορετική επίδραση στη νευροανάπτυξη των παιδιών σε σχέση με την γνωστική στέρηση», υπογραμμίζει ο Salhi.
Το δείγμα της έρευνας αποτελούταν από 29.792 παιδιά ηλικίας 3-6 ετών καθώς και τους φροντιστές τους από 17 χώρες. Οι μετρήσεις περιέλαβαν τη σωματική τιμωρία, τη γνωστική αποστέρηση καθώς και τον κίνδυνο για αναπτυξιακή καθυστέρηση. Οι παράγοντες που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της σωματικής τιμωρίας ήταν το χτύπημα, το χαστούκι στο χέρι, στον βραχίονα ή το πόδι. Η γνωστική στέρηση μετρούταν σύμφωνα με το αν ο φροντιστής δεν αφιέρωνε χρόνο στην απαρίθμηση ή την ανάγνωση με το παιδί του τις τελευταίες τρεις ημέρες καθώς και με την απουσία βιβλίων στο σπίτι.
«Για να επιβεβαιώσουμε, αν αυτό το πλαίσιο έχει τη δυνατότητα να συμβάλλει στις πολιτικές και τις παρεμβάσεις της δημόσιας υγείας, πραγματοποιήσαμε την πρώτη επιδημιολογική μελέτη ευρείας κλίμακας χρησιμοποιώντας το παρόν εννοιολογικό πλαίσιο», προσθέτει ο Dr. Salhi.
Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:
- Η σωματική τιμωρία συσχετίστηκε με 50% υψηλότερο κίνδυνο κοινωνικοσυναισθηματικής καθυστέρησης, 2.5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από εκείνον που απορρέει από οποιαδήποτε εμπειρία γνωστικής αποστέρησης.
- Όταν ο φροντιστής δεν μετρούσε ή δεν διάβαζε με το παιδί του, τότε το παιδί είχε 47% και 62% υψηλότερο κίνδυνο γνωστικής καθυστέρησης αντίστοιχα.
- Η σωματική τιμωρία δεν φάνηκε να προκαλεί κίνδυνο γνωστικής καθυστέρησης.
Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της διάκρισης μεταξύ φόβου και αποστέρησης στην ανάπτυξη των παιδιών στην έρευνα και τις παρεμβάσεις δημόσιας υγείας. Επιπρόσθετα, να σημειωθεί πως αφενός η σωματική τιμωρία αφετέρου οι εμπειρίες γνωστικής αποστέρησης έχουν συνδεθεί με τη φτώχεια και την κοινωνική περιθωριοποίηση. Συνεπώς, οι πολιτικές ανακατανομής ανακουφίζοντας την κοινωνικοοικονομική ένταση μπορούν να συμβάλλουν θετικά σε διάφορα επίπεδα της ανάπτυξης των παιδιών στον πληθυσμό.
Προσαρμογή κειμένου: Βίκυ Κολλάρου, Ψυχολόγος- Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, MSc Προαγωγή και Αγωγή Υγείας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Άρθρο: Salhi C.,Beatriz E., McBain R.,McCoy D., Sheridan M., & Fink, G. (2021). Physical Discipline, Deprivation, and Differential Risk of Developmental Delay Across 17 Countries. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 60(2), 296. doi: 10.1016/j.jaac.2020.02.016
