Η αυτοκτονία, η έλλειψη χαράς, η παχυσαρκία και οι φτωχές κοινωνικές και ακαδημαϊκές δεξιότητες αποτελούν κοινά χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας σε χώρες με υψηλό εισόδημα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση που εκδόθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου, από το Γραφείο Ερευνών της UNICEF.
Οι Κάρτες Αναφορών της UNICEF – που λειτουργούν εδώ και 20 χρόνια – χρησιμοποιούν συγκρίσιμα εθνικά δεδομένα για την κατάταξη των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ ως προς τα επίπεδα της παιδικής ευημερίας. Στην έκθεση με τίτλο Worlds of Influence: Understanding what shapes child well-being in rich countries χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα που είχαν συλλεχθεί πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19, σχετικά με την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών και το ακαδημαϊκό και κοινωνικό σύνολο των δεξιοτήτων τους. Με βάση αυτούς τους δείκτες, η Ολλανδία, η Δανία και η Νορβηγία κατατάσσονται στις τρεις πρώτες θέσεις για να μεγαλώσει καλά ένα παιδί μεταξύ των υπολοίπων πλούσιων χωρών.
“Πολλές από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου – οι οποίες διαθέτουν τους πόρους που χρειάζονται για να προσφέρουν μια καλή παιδική ηλικία σε όλους – αποτυγχάνουν”, δήλωσε ο Gunilla Olsson, διευθυντής της UNICEF-Innocenti. «Εάν οι κυβερνήσεις δεν λάβουν ταχεία και αποφασιστική δράση για την προστασία της παιδικής ευημερίας στα πλαίσια των δράσεων τους για τη διαχείριση της πανδημίας, μπορούμε να συνεχίσουμε να αναμένουμε την αύξηση των ποσοστών της παιδικής φτώχειας, την επιδείνωση της ψυχικής και σωματικής υγείας και την έλλειψη δεξιοτήτων μεταξύ των παιδιών. Η σχετική με τον COVID-19 υποστήριξη οικογενειών και παιδιών είναι δυστυχώς ανεπαρκής. Πρέπει να γίνουν περισσότερα για να παραχθεί στα παιδιά μια ασφαλής και ευτυχισμένη παιδική ηλικία – τώρα. “
Βασικά ευρήματα από την κάρτα αναφοράς
Ψυχική υγεία: Στις περισσότερες χώρες, λιγότερο από τα τέσσερα πέμπτα των παιδιών αναφέρουν ότι είναι ικανοποιημένοι με τη ζωή τους. Η Τουρκία έχει το χαμηλότερο ποσοστό ικανοποίησης ζωής στο 53%, ακολουθεί η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τα παιδιά με τις λιγότερο υποστηρικτικές οικογένειες και εκείνα που εκφοβίζονται εμφανίζουν σημαντικά κακή ψυχική υγεία.
Η αυτοκτονία αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ηλικιών 15-19 ετών στις πλούσιες χώρες – Η Λιθουανία έχει το υψηλότερο ποσοστό αυτοκτονιών στην εφηβική ηλικία, ακολουθούμενη από τη Νέα Ζηλανδία και την Εσθονία.
Σωματική υγεία: Τα ποσοστά παχυσαρκίας στα παιδιά έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Περίπου 1 στα 3 παιδιά σε όλες τις χώρες είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα, με τα ποσοστά στη Νότια Ευρώπη να αυξάνονται απότομα. Σε περισσότερες από το ένα τέταρτο των πλούσιων χωρών, η παιδική θνησιμότητα εξακολουθεί να είναι πάνω από 1 ανά 1.000.
Δεξιότητες: Κατά μέσο όρο 40% των παιδιών σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ και της ΕΕ δεν έχουν βασικές δεξιότητες ανάγνωσης και μαθηματικών έως την ηλικία των 15 ετών. Τα παιδιά στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Χιλή είναι τα λιγότερο εκπαιδευμένα σε αυτές τις δεξιότητες σε αντίθεση με την Εσθονία, την Ιρλανδία και τη Φινλανδία που είναι στις πρώτες θέσεις. Στις περισσότερες χώρες, τουλάχιστον 1 στα 5 παιδιά δεν έχουν εμπιστοσύνη στις κοινωνικές τους δεξιότητες για να κάνουν νέους φίλους. Τα παιδιά στη Χιλή, την Ιαπωνία και την Ισλανδία είναι τα περισσότερο ανασφαλή σε αυτόν τον τομέα.
Η έκθεση περιέχει επίσης δεδομένα σχετικά με σαφείς τομείς προόδου στην ευημερία των παιδιών. Κατά μέσο όρο, το 95% εκατό των παιδιών προσχολικής ηλικίας είναι τώρα εγγεγραμμένα σε οργανωμένα προγράμματα εκπαίδευσης και ο αριθμός των νέων ηλικίας 15-19 ετών που δεν είναι στην εκπαίδευση, την απασχόληση ή την κατάρτιση έχει μειωθεί σε 30 από τις 37 χώρες. Ωστόσο, αυτά τα σημαντικά κέρδη κινδυνεύουν να υποχωρήσουν λόγω των επιπτώσεων του COVID-19.
Οι χώρες ταξινομούνται επίσης με βάση τις πολιτικές που υποστηρίζουν την ευημερία των παιδιών σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως η οικονομία, η κοινωνία και το περιβάλλον. Η Νορβηγία, η Ισλανδία και η Φινλανδία έχουν τις καλύτερες πολιτικές και το πλαίσιο για την υποστήριξη της παιδικής ευημερίας. Κατά μέσο όρο, οι χώρες ξοδεύουν λιγότερο από το 3 τοις εκατό του ΑΕΠ τους σε πολιτικές στήριξης της οικογένειας και των παιδιών.
“Σε περιόδους κρίσης αλλά και ηρεμίας, οι οικογένειες χρειάζονται υποστηρικτικές κυβερνήσεις και χώρους εργασίας για να δημιουργήσουν μια επόμενη γενιά ευτυχισμένων και υγιών πολιτών”, δήλωσε ο Fayaz King, Αναπληρωτής Εκτελεστικός Διευθυντής της UNICEF. «Μια επένδυση στα παιδιά είναι μια άμεση επένδυση στο μέλλον μας.»
Πριν από το ξέσπασμα του COVID-19, το μέσο ποσοστό σχετικής παιδικής φτώχειας στις 41 χώρες ήταν 20%. Με το ΑΕΠ να αναμένεται να μειωθεί σε περίοδο δύο ετών σχεδόν σε όλες αυτές τις χώρες, εκτός εάν οι κυβερνήσεις λάβουν άμεσες διορθωτικές ενέργειες, η παιδική φτώχεια θα αυξηθεί.
Με βάση την έκθεση και αυτές τις πρόσφατες εξελίξεις, η UNICEF ζητά τα ακόλουθα μέτρα για την προστασία και τη βελτίωση της ευημερίας των παιδιών:
· Να ληφθεί αποφασιστική δράση για τη μείωση της εισοδηματικής ανισότητας και της φτώχειας και να διασφαλιστεί ότι όλα τα παιδιά θα έχουν πρόσβαση στους πόρους που χρειάζονται.
· Γρήγορη αντιμετώπιση του σοβαρού κενού στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.
· Ανάπτυξη φιλικών προς την οικογένεια πολιτικών για να βελτιωθεί η ισορροπία μεταξύ της εργασίας και της οικογένειας, ιδίως στην πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας, ευέλικτης και προσιτής φροντίδας παιδιών.
· Ενίσχυση των προσπαθειών για την προστασία των παιδιών από προληπτικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης των πρόσφατων πτώσεων στην ανοσοποίηση της ιλαράς.
· Βελτίωση των πολιτικών του COVID-19 που υποστηρίζουν οικογένειες με παιδιά και διασφάλιση ότι οι προϋπολογισμοί που υποστηρίζουν την ευημερία των παιδιών προστατεύονται πλήρως από μέτρα λιτότητας.
Το Worlds of Influence βασίζεται σε προηγούμενες κατατάξεις της παιδικής ευημερίας στις κάρτες αναφορών 11 (2013) και 7 (2007) για να παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ευημερίας που αξιολογεί τις ίδιες τις ενέργειες και τις σχέσεις των παιδιών, τα δίκτυα και τους πόρους που διατίθενται στους φροντιστές τους καθώς και τις εθνικές πολιτικές και το πλαίσιο.
Προσαρμογή κειμένου: Ανθή Ανδροβιτσανέα, Ψυχολόγος
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Προαγωγή & Αγωγή Υγείας
Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ΕΚΠΑ
