Υποστήριξη των ατόμων που εργάζονται για την αντιμετώπιση του COVID-19. Μηνύματα από την IASC

Υποστήριξη των ατόμων που εργάζονται για την αντιμετώπιση του COVID-19. Μηνύματα από την IASC

Το ενημερωτικό σημείωμα της Inter-Agency Standing Committee (IASC) συνοψίζει βασικά θέματα ψυχικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για τους εργαζόμενους πρώτης γραμμής και τους υπεύθυνους τους:

ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ

Το αίσθημα του άγχους είναι κάτι που εσείς και πολλοί από τους συναδέλφους σας πιθανόν να βιώνετε: στην πραγματικότητα, είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε κατ’ αυτόν τον τρόπο δεδομένης της κατάσταση. Οι εργαζόμενοι μπορεί να αισθάνονται ότι δεν κάνουν αρκετά καλά τη δουλειά τους, ότι οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές, καθώς και ότι προτίθενται επιπλέον πιέσεις μεταξύ των οποίων και η τήρηση αυστηρών οδηγιών για την διατήρηση της εργασιακής υγείας και ασφάλειας.

Το άγχος και τα συναισθήματα που συνδέονται με αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση αντανάκλαση του ότι δεν μπορείτε να κάνετε τη δουλειά σας ή ότι είστε αδύναμοι, ακόμα κι αν νιώθετε έτσι. Στην πραγματικότητα, το άγχος μπορεί να είναι χρήσιμο. Αυτή τη στιγμή, το αίσθημα του άγχους μπορεί να είναι αυτό που σας κρατάει στη δουλειά και να σας παρέχει μια αίσθηση σκοπού. Η διαχείριση του άγχους και της ψυχοκοινωνικής σας ευημερίας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι εξίσου σημαντική με τη διαχείριση της σωματικής σας υγείας.

Φροντίστε τις βασικές σας ανάγκες και χρησιμοποιήσετε χρήσιμες στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους – εξασφαλίστε χρόνο για ξεκούραση και ανάπαυση κατά τη διάρκεια της εργασίας ή μεταξύ βαρδιών, καταναλώστε επαρκή και υγιεινά γεύματα, αφιερώστε χρόνο για σωματική δραστηριότητα και μείνετε σε επαφή με την οικογένεια και τους φίλους σας. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε μη βοηθητικές στρατηγικές αντιμετώπισης όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες. Μακροπρόθεσμα, αυτά μπορούν να επιδεινώσουν την ψυχική και σωματική σας ευεξία.

Κάποιοι εργαζόμενοι μπορεί δυστυχώς να περιθωριοποιηθούν από την οικογένεια ή τον περίγυρο τους, λόγω στιγματισμού. Αυτό μπορεί να καταστήσει μια ήδη δυσχερής κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη. Εάν είναι δυνατόν, η χρήση ψηφιακών μορφών επικοινωνίας αποτελεί ένα τρόπο για να διατηρήσετε την επαφή με τους αγαπημένους σας. Απευθυνθείτε στους συναδέλφους σας, τον υπεύθυνο σας ή σε άλλα αξιόπιστα άτομα για κοινωνική υποστήριξη – οι συνάδελφοί σας μπορεί να αντιμετωπίζουν παρόμοιες εμπειρίες με εσάς.

Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι πιθανόν να βιώνεται ως ένα μοναδικό και πρωτοφανές σενάριο για πολλούς εργαζόμενους, ιδιαίτερα αν δεν έχουν έρθει αντιμέτωποι με παρόμοιες καταστάσεις. Παρόλα αυτά, η χρήση στρατηγικών που έχετε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν για να διαχειριστείτε περιόδους άγχους μπορεί να σας ωφελήσει. Οι στρατηγικές για να ανακουφιστείτε από το άγχος είναι οι ίδιες, ακόμα και αν η κατάσταση διαφέρει.

Εάν το άγχος σας επιδεινωθεί και σας κατακλύζει, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας. Όλοι βιώνουν άγχος και ο καθένας το αντιμετωπίζει διαφορετικά. Οι τρέχουσες αλλά και παλαιότερες πιέσεις της προσωπικής σας ζωή μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική σας ευεξία στην καθημερινή σας δουλειά. Μπορεί να παρατηρήσετε αλλαγές στον τρόπο που εργάζεστε, η διάθεσή σας μπορεί να αλλάξει, μπορεί να παρατηρήσετε αυξημένη ευερεθιστότητα, μειωμένο ή πιο αυξημένο άγχος, μπορεί να αισθάνεστε μόνιμη εξάντληση ή ότι είναι πιο δύσκολο να χαλαρώσετε κατά τη διάρκεια περιόδων ανάπαυσης. Ακόμα μπορεί να έχετε ανεξήγητες σωματικές ενοχλήσεις, όπως πόνο στο σώμα ή το στομάχι. Το χρόνιο άγχος μπορεί να επηρεάσει την ψυχική σας ευεξία και την εργασία σας, ενώ μπορεί να σας επηρεάζει ακόμα και μετά την βελτίωση της κατάστασης. Εάν το άγχος σας καταβάλλει παρακαλούμε προσεγγίστε τον υπεύθυνο σας ή ένα κατάλληλο άτομο για να βεβαιωθείτε ότι θα σας προσφερθεί η κατάλληλη υποστήριξη.


ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ Η ΤΟΥΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥΣ

Εάν είστε διευθυντής ή υπεύθυνος, το να διατηρήσετε όλους τους εργαζόμενους προστατευμένους από το χρόνιο άγχος και τα προβλήματα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια αυτής της κατάστασης, σημαίνει ότι θα διασφαλίσετε την ικανότητα τους να εκπληρώσουν το ρόλο τους – είτε ως εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας είτε σε άλλους εξίσου σημαντικούς υποστηρικτικούς ρόλους.

Παρακολουθείτε τακτικά και υποστηρίξτε την ευημερία του προσωπικού ενώ ταυτόχρονα προωθήστε ένα περιβάλλον το οποίο ενθαρρύνει τους εργαζομένους να απευθυνθούν και να μιλήσουν σε σας εάν επιδεινωθεί η ψυχική τους ευεξία.

Επιβεβαιώστε την ύπαρξη καλής επικοινωνίας και την παροχή έγκυρης πληροφόρησης σε όλο το προσωπικό. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην άμβλυνση κάθε ανησυχίας σχετικά με την αβεβαιότητα που βιώνουν οι εργαζόμενη και στη δημιουργία μιας αίσθησης ελέγχου.

Εξετάστε αν υπάρχει κάποια δυνατότητα να εξασφαλίσετε ότι το προσωπικό ξεκουράζεται και καλύπτει τις ανάγκες του. Η ξεκούραση είναι σημαντική για τη σωματική και ψυχική ευεξία και σε αυτή τη φάση θα επιτρέψει στους εργαζόμενους να εφαρμόσουν τις απαραίτητες δραστηριότητες για την φροντίδα του εαυτού τους.

Παρέχετε ένα σύντομο και συχνό φόρουμ που θα επιτρέπει στους εργαζομένους να εκφράζουν τις ανησυχίες τους, να θέτουν ερωτήσεις και θα ενθαρρύνει την υποστήριξη μεταξύ των συναδέλφων. Χωρίς να παραβιάσετε την εμπιστευτικότητα, δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε οποιονδήποτε εργαζόμενο μπορεί να γνωρίζετε ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσωπική του ζωή, που αντιμετώπιζε στο παρελθόν προβλήματα ψυχικής υγείας ή που στερείτε κοινωνικής υποστήριξης (ενδεχομένως λόγω κοινωνικής περιθωριοποίησης).

Η κατάρτιση στην παροχή πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας μπορεί να ωφελήσει τους διευθυντές / υπεύθυνους και τους εργαζόμενους να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να παρέχουν την κατάλληλη υποστήριξη στους συναδέλφους τους.

Διευκολύνετε την πρόσβαση, και βεβαιωθείτε ότι το προσωπικό γνωρίζει πως μπορεί να έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών ή τηλεφωνικών υπηρεσιών υποστήριξης.

Οι διευθυντές και οι υπεύθυνοι θα αντιμετωπίσουν παρόμοια επίπεδα άγχους με το προσωπικό τους, και δυνητικά πρόσθετη πίεση στο επίπεδο ευθύνης που φέρει ο ρόλος τους. Είναι σημαντικό οι παραπάνω προβλέψεις και στρατηγικές να ισχύουν τόσο για τους εργαζόμενους όσο και τους διευθυντές, οι οποίοι είναι εξίσου σημαντικό να είναι σε θέση να εφαρμόσουν στρατηγικές αυτό-φροντίδας για τον περιορισμό του άγχους.

ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ COVID-19, ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ: Coronavirus disease (COVID-19) outbreak: Rights, roles and responsibilities of health workers, including key considerations for occupational safety and health. WHO: Geneva, 2020. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-rights-roles-respon-hw-covid-19.pdf?sfvrsn=bcabd401_0

Πηγή: WHO and the International Labour Organization (ILO). Occupational safety and health in public health emergencies: A manual for protecting health workers and responders. WHO & ILO: Geneva, 2018.

Μετάφραση/προσαρμογή κειμένου από το Briefing note on addressing mental health and psychosocial aspects of COVID-19 Outbreak-
Version 1.1 της IASC (https://interagencystandingcommittee.org/)

Ανθή Ανδροβιτσανέα, Ψυχολόγος
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Προαγωγή & Αγωγή Υγείας
Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ΕΚΠΑ

Φωτογραφία από Vesna Harni από το Pixabay