Μια μελέτη σχετικά με τις συμπεριφορές των έφηβων κοριτσιών για τις selfies διαπίστωσε ότι η λήψη και η δημοσίευσή τους στα κοινωνικά μέσα, δεν σχετίζεται με κακή εικόνα του σώματος ή ανησυχίες στην εμφάνιση.
Ωστόσο, για τα κορίτσια εφηβικής ηλικίας που περνούν πάρα πολύ χρόνο αγωνιώντας για το ποια φωτογραφία να δημοσιεύσουν ή που χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό εφαρμογές επεξεργασίας για να αλλάξουν την εικόνα τους, μπορεί να υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Η μελέτη, από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, διαπίστωσε ότι το μοντάζ και ο χρόνος που επενδύθηκαν για τη δημιουργία και την επιλογή της τέλειας selfie σχετίζονταν και με την αντικειμενοποίηση εαυτού (self-objectification), που οδηγεί με τη σειρά της σε αίσθημα ντροπής για το σώμα, άγχος εμφάνισης και πιο αρνητικές αξιολογήσεις των έφηβων κοριτσιών για την εμφάνιση τους.
“Αντικειμενοποίηση εαυτού είναι η ιδέα ότι σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως ένα εξωτερικό αντικείμενο για να κοιτάνε οι άλλοι άνθρωποι”, δήλωσε η Jennifer Stevens Aubrey, καθηγήτρια επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα (University of Arizona, College of Social and Behavioral Sciences) . “Ο προσανατολισμός μας προς τον κόσμο δεν είναι εσωτερικός, όπου σκεφτόμαστε το πως νιώθουμε ή τι γνωρίζουμε ή τι μπορούμε να κάνουμε, αλλά κυρίως το πως μας βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι”. Η εστίαση στην τέλεια selfie φαίνεται να ενθαρρύνει τα κορίτσια να μάθουν να βλέπουν τους εαυτούς τους ως εξωτερικά αντικείμενα που υπάρχουν κυρίως για να βλέπουν και να θαυμάσουν οι άλλοι”.
Τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Children and Media, βασίστηκαν σε μια μελέτη 278 εφήβων ηλικίας 14 έως 17 ετών. Οι έφηβοι ολοκλήρωσαν μια ηλεκτρονική έρευνα στην οποία απάντησαν σχετικά με το πόσο συχνά μοιράζονται selfies στα κοινωνικά μέσα και πόσο συχνά χρησιμοποιούν συγκεκριμένες τεχνικές επεξεργασίας φωτογραφιών (πχ. μείωση του ερυθρού ματιού, χρήση εφαρμογής για πιο λείο δέρμα ή για πιο λεπτό σώμα). Απάντησαν επίσης σε μια σειρά από δηλώσεις που αποσκοπούσαν στη μέτρηση του χρόνου και της προσπάθειας που δαπανούν επιλέγοντας ποιο πορτραίτο θα μοιραστούν στα κοινωνικά μέσα – κάτι που οι ερευνητές ονόμασαν “επίπεδο επένδυσης στη selfie”.
Επιπλέον, τα κορίτσια συμπλήρωσαν μια σειρά ερωτηματολογίων που αποσκοπούσαν στη μέτρηση των επιπέδων αντικειμενοποίησης εαυτού και ανησυχιών για την εμφάνιση.
“Το βασικό μας συμπέρασμα ήταν ότι δεν πρέπει να ανησυχούμε πολύ για τα παιδιά που βγάζουν selfies και τις μοιράζονται – δεν είναι αυτή η συμπεριφορά που υποδηλώνει αρνητικά αποτελέσματα”, δήλωσε η Aubrey. “Η επιμέλεια και η επένδυση στις selfies είναι αυτά που συνδέονται με την αυτο-αντικειμενοποίηση και τα κορίτσια που αυτο-αντικειμενοποιούνται ήταν πιο πιθανό να αισθάνονται ντροπή για το σώμα τους και ανήσυχες για την εμφάνισή τους”.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι επέλεξαν να επικεντρωθούν σε έφηβα κορίτσια επειδή είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην αντικειμενοποίηση εαυτού. “Τα κορίτσια κοινωνικοποιούνται με τρόπο που τα κάνει να αντικειμενοποιούν τον εαυτό τους σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι τα αγόρια κι αυτό είναι ένα πολύ σταθερό εύρημα”, δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης, Larissa Teran του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.
Τα κορίτσια έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες από τα αγόρια να βιώσουν αρνητικές συνέπειες, όπως θέματα με την εικόνα του εαυτού τους, ως αποτέλεσμα της αντικειμενοποίησης εαυτού, κάτι που μπορεί με τη σειρά του να οδηγήσει σε προβλήματα όπως η κατάθλιψη και οι διατροφικές διαταραχές. “Η αντικειμενοποίηση εαυτού είναι ο δρόμος προς τόσα πολλά πράγματα στην εφηβεία που θέλουμε να αποτρέψουμε”, δήλωσε η Aubrey.
“Έτσι, οι παρεμβάσεις πρέπει πραγματικά να επικεντρωθούν στο πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε τα κορίτσια να αναπτύξουν μια συνειδητοποίηση για τον εαυτό τους που δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το πως δείχνουν στους άλλους ανθρώπους”. Οι ερευνητές είπαν ότι οι γονείς και οι φροντιστές των κοριτσιών εφήβων θα πρέπει να γνωρίζουν τις κόκκινες σημαίες στα τηλέφωνα των εφήβων, όπως οι εφαρμογές επεξεργασίας selfie. Εάν ένας έφηβος φαίνεται να έχει εμμονή με τις selfies, μπορεί να είναι καιρός για μια συζήτηση. “Οι συζητήσεις αυτές σε πιο νεαρή ηλικία είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αποφευχθούν προβλήματα στο μέλλον”, δήλωσε η Teran.
Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικά κίνητρα για την κοινοποίηση selfies. “Οι selfies αποτελούν μέρος του τοπίου των κοινωνικών μέσων, αλλά καλύτερα να τις δημοσιεύουμε όχι απλά για να επιτύχουμε τον θαυμασμό των άλλων για την εμφάνισή ή το σώμα μας”, δήλωσε η Aubrey. Για παράδειγμα, μια selfie σε διακοπές ή με φίλους μπορεί να είναι περισσότερο για να μοιραστείτε μια εμπειρία παρά να εστιάσετε στην εμφάνιση.
Με κατά εκτίμηση 93 εκατομμύρια selfies να βγαίνουν κάθε μέρα, δεν πρόκειται να εκλείψουν σύντομα και ούτε θα έπρεπε, λένε οι ερευνητές. Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι «οι selfies δεν είναι κακές – αλλά μην έχουμε εμμονές».
Πηγή: When Parents Should Worry About Teen Girls’ Selfies (By Alexis Blue, University Communications, University of Arizona, Feb. 19, 2020)
Journal Reference: Larissa Terán, Kun Yan, Jennifer Stevens Aubrey. “But first let me take a selfie”: U.S. adolescent girls’ selfie activities, self-objectification, imaginary audience beliefs, and appearance concerns. Journal of Children and Media, 2019; 1 DOI: 10.1080/17482798.2019.1697319
