Τα άτομα που εκτίθενται σε περιεχόμενο σχετικά με τα εμβόλια στα κοινωνικά μέσα είναι πιο πιθανό να έχουν παραπλανηθεί σε σχέση με τα άτομα που εκτίθενται σε πληροφόρηση από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με μια μελέτη του Annenberg Public Policy Center, University of Pennsylvania.
Η μελέτη, βάση εθνικά αντιπροσωπευτικών ερευνών περίπου 2.500 ενηλίκων των ΗΠΑ, βρήκε το 20% των ερωτηθέντων να είναι παραπληροφορημένο σχετικά με τα εμβόλια. Ένα τέτοιο υψηλό επίπεδο παραπληροφόρησης είναι “ανησυχητικό” επειδή η παραπληροφόρηση υπονομεύει τα ποσοστά εμβολιασμού και τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της ανοσοποίησης της κοινότητας, ανέφεραν οι ερευνητές.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο Harvard Kennedy School Misinformation Review, πραγματοποιήθηκε την άνοιξη και το φθινόπωρο του 2019, όταν οι ΗΠΑ γνώρισαν το μεγαλύτερο ξέσπασμα ιλαράς στο τέταρτο του αιώνα. Μεταξύ των δύο περιόδων έρευνας, στο 19% των ερωτηθέντων η παραπληροφόρηση μεταβλήθηκε ουσιαστικά – και εντός αυτής της ομάδας, σχεδόν τα δύο τρίτα (64%) ήταν πιο παραπληροφορημένα το φθινόπωρο από ό, τι την άνοιξη.
Τα πρότυπα κατανάλωσης των μέσων ενημέρωσης βοήθησαν να εξηγηθεί η μεταβολή των επιπέδων παραπληροφόρησης.
Οι ερωτηθέντες που ανέφεραν αυξημένη έκθεση σε πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο της ιλαράς και το εμβόλιο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα και ερυθρά) στα κοινωνικά μέσα ήταν πιο πιθανό να αυξήσουν την παραπληροφόρηση τους σχετικά με τα εμβόλια. Αντίθετα, όσοι ανέφεραν μια αυξημένη έκθεση σε ειδησεογραφικούς τόπους στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης ήταν πιο πιθανό να είναι λιγότερο παραπληροφορημένοι σχετικά με τα εμβόλια.
“Τα άτομα που έλαβαν τις πληροφορίες από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης ήταν λιγότερο πιθανό να υποστηρίξουν τους συνηθισμένους ισχυρισμούς κατά του εμβολιασμού “, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Dominik Stecula, συνεργάτης στο πρόγραμμα επιστημονικής επικοινωνίας του Annenberg Public Policy Center (APPC) και συν-συγγραφέας της μελέτης με τον Ozan Kuru του APPC και την διευθύντρια της APPC Kathleen Hall Jamieson. Το αποτέλεσμα αυτό είναι συνεπή με την έρευνα που υποδηλώνει ότι τα κοινωνικά μέσα περιέχουν ένα αρκετό ποσοστό παραπληροφόρησης σχετικά με τον εμβολιασμό, ενώ τα παραδοσιακά μέσα είναι πιθανότερο να αντικατοπτρίζουν την επιστημονική συναίνεση για τα οφέλη και την ασφάλεια, σύμφωνα με τους ερευνητές του Annenberg.
«Ανησυχητικά» επίπεδα της παραπληροφόρησης για τα εμβόλια
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:
• Το 18% των ερωτηθέντων αναφέρει λανθασμένα ότι είναι πολύ ή κάπως σωστή η δήλωση «Τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό».
• Το 15% πιστεύει λανθασμένα ότι είναι πολύ ή κάπως σωστή η δήλωση «Τα εμβόλια είναι γεμάτα τοξίνες»
• Το 20% αναφέρει λανθασμένα ότι είναι πολύ ή κάπως σωστή η δήλωση «Δεν κάνει καθόλου διαφορά εάν οι γονείς επιλέγουν να καθυστερήσουν ή να απλώσουν χρονικά τον εμβολιασμό αντί να στηριχθούν στο επίσημο πρόγραμμα εμβολίων από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC)»
και
• Το 19% αναφέρει λανθασμένα ότι είναι πολύ ή κάπως σωστή η δήλωση «Είναι καλύτερο να αναπτυχθεί η ανοσία από την ασθένεια αντί από τον εμβολιασμό»
Επιστήμη και κατανάλωση μέσων
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το επίπεδο εμπιστοσύνης ενός ατόμου στους ειδικούς επηρεάζει την πιθανότητα να αλλάξουν οι πεποιθήσεις του σχετικά με τον εμβολιασμό. Χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης στην ιατρική επιστήμη συμπίπτουν με την παραπληροφόρηση του εμβολίου, ανέφεραν οι ερευνητές.
Επιπλέον, η έρευνα διαπίστωσε ότι η παραπληροφόρηση του εμβολίου αποδείχθηκε ανθεκτική με την πάροδο του χρόνου. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες στο δείγμα (81%) ήταν εξίσου σωστά ενημερωμένοι ή παραπληροφορημένοι την άνοιξη (Φεβρουάριος / Μάρτιος) όπως ήταν μήνες αργότερα, το φθινόπωρο (Σεπτέμβριος / Οκτώβριος), παρά την εκτεταμένη κάλυψη ειδήσεων για την έκρηξη της ιλαράς και τις απόπειρες του CDC να εκπαιδεύσει το κοινό. Μεταξύ των 19% των οποίων το επίπεδο γνώσεων μεταβλήθηκε σημαντικά, το 64% ήταν πιο παραπληροφορημένο και το 36% ήταν καλύτερα πληροφορημένο.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αν και τα ευρήματα δείχνουν μόνο συσχετισμούς μεταξύ της κατανάλωσης μέσων ενημέρωσης και τις ατομικές συμπεριφορές – και όχι αιτιώδη σχέση – εξακολουθούν να έχουν επιπτώσεις για την αποτελεσματικότητα των εθνικών εκστρατειών υπέρ του εμβολιασμού, για τον ρόλο των επαγγελματιών υγείας στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και για τον αντίκτυπο της παραπληροφόρησης των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης.
Οι ερευνητές δήλωσαν επίσης ότι η μελέτη αυτή υποδηλώνει ότι “μια αύξηση της ενημέρωσης υπέρ του εμβολιασμού σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μπορεί να έχει αξία μακροπρόθεσμα.”. Τα ευρήματα επίσης τονίζουν τη σημασία των αποφάσεων από το Facebook, το Twitter, το YouTube και το Pinterest για τον έλεγχο της παραπληροφόρησης για τα εμβόλια.
Πηγή: Vaccine Misinformation and Social Media (February 17, 2020) https://www.annenbergpublicpolicycenter.org/vaccine-misinformation-social-media
Άρθρο: Dominik Andrzej Stecula, Ozan Kuru, Kathleen Hall Jamieson. How Trust in Experts and Media Use Affect Acceptance of Common Anti-Vaccination Claims. Harvard Kennedy School Misinformation Review, 2020; DOI: 10.37016/mr-2020-007
