Νέα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η άσκηση εκφοβισμού και η θυματοποίηση των εφήβων μπορεί να έχουν τις ρίζες τους στην οικογένεια. Πολλοί έφηβοι που ασκούν εκφοβισμό έχουν γονείς που είναι εχθρικοί, τιμωρητικοί και απορριπτικοί. Ερευνητές από το Florida Atlantic University ’s College of Science (ΗΠΑ), το Concordia University (Καναδά) & το Uppsala University (Σουηδία) έχουν αναγνωρίσει έναν τύπο γονέα που συμβάλλει στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι με τους συνομήλικους και είναι αυτός που αντιμετωπίζει τα παιδιά του με χλευασμό και περιφρόνηση.
Οι ειρωνικοί γονείς χρησιμοποιούν απαξιωτικές ή υποτιμητικές εκφράσεις που εξευτελίζουν και ματαιώνουν τα παιδιά, χωρίς να υπάρχει κάποια προφανή πρόκληση από το παιδί. Οι γονείς αυτοί ανταποκρίνονται στη σχέση τους με τα παιδιά με κριτική, σαρκασμό, υποτίμηση και εχθρότητα και βασίζονται στον συναισθηματικό και σωματικό εξαναγκασμό για να επιτύχουν τη συμμόρφωση.
Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Youth and Adolescence, υπογραμμίζει το συναισθηματικό υπόβαθρο των δυσκολιών των εφήβων με τους συνομηλίκους τους. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 1.409 παιδιά για τρία συνεχή έτη από την 7η-9η τάξη (δηλαδή, ηλικίες 13-15) .
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η περιφρονητική συμπεριφορά των γονέων στα παιδιά οδηγεί σε δυσκολίες ελέγχου του θυμού. Οι δυσκολίες ελέγχου του θυμού είναι ενδεικτικές των δυσκολιών ρύθμισης του συναισθήματος, που οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα, λεκτική και σωματική επιθετικότητα και εχθρότητα. Οι αυξημένες δυσκολίες ρύθμισης του θυμού θέτουν τους εφήβους σε υψηλότερο κίνδυνο να ασκήσουν εκφοβισμό και/ή να θυματοποιηθούν.
Το εύρημα που αφορά στο συνδυασμό «θύτη –θύματος» (παιδιά θύτες που ταυτόχρονα είναι θύματα εκφοβισμού από άλλους συνομήλικους ) είναι σημαντικό δεδομένου ότι παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι τα θύματα που είναι και θύτες είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο για φτωχή ψυχική υγεία, δυσκολίες συμπεριφοράς και αυτοκτονικές σκέψεις, σε σύγκριση με τα «μόνο θύματα», τους «μόνο θύτες» ή τα μη-θύματα. Η αναγνώριση του συγκεκριμένου οικογενειακού πλαισίου που οδηγεί το παιδί να γίνει θύμα και θύτης, μπορεί να αποτελέσει βασικό βήμα για τον περιορισμό ή την πρόληψη τέτοιων αρνητικών αποτελεσμάτων.
Είναι σημαντικό ότι αυτά τα ευρήματα παρατηρήθηκαν μετά τον στατιστικό έλεγχο για γονικές συμπεριφορές που εμπλέκονται στην προσαρμογή των παιδιών, όπως η ζεστασιά, ο έλεγχος και η σωματική τιμωρία. Η μελέτη αυτή υποδηλώνει ότι η χλευαστική συμπεριφορά είναι μια μοναδική μορφή γονεϊκότητας που αυξάνει τους κινδύνους να υιοθετήσουν οι έφηβοι ακατάλληλες στρατηγικές διαχείρισης θυμού, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για ύπαρξη δυσκολιών με τους συνομηλίκους.
«Οι ακατάλληλες διαπροσωπικές αντιδράσεις φαίνεται να εξαπλώνονται από τους γονείς στα παιδιά, δημιουργώντας δυσκολίες με τους συνομήλικους. Συγκεκριμένα, η χλευασμός από τους γονείς ξεκινάει έναν κύκλο αρνητικών συναισθημάτων και θυμού μεταξύ γονέων και εφήβων, γεγονός που τελικά οδηγεί τους εφήβους σε συμπεριφορές εκφοβισμού και θυματοποίησης», δήλωσε ο Brett Laursen συγγραφέας και καθηγητής ψυχολογίας στο FAU College of Science. «Η μελέτη είναι σημαντική διότι παρέχει μια πληρέστερη κατανόηση του πώς η υποτιμητική και επικριτική αλληλεπίδραση με τους έφηβους, εμποδίζει την ικανότητά να διατηρούν θετικές σχέσεις με τους συνομηλίκους»
«Οι επιπτώσεις από τη μελέτη μας είναι εκτεταμένες: οι επαγγελματίες και οι γονείς θα πρέπει να ενημερώνονται για το πιθανό μακροπρόθεσμο κόστος κάποιων φαινομενικά αβλαβών γονικών συμπεριφορών, όπως η υποτίμηση και ο σαρκασμός», δήλωσε ο D. J. Dickson του Concordia University, συγγραφέας στη μελέτη. «Πρέπει να υπενθυμίζεται στους γονείς η επιρροή που ασκούν στα συναισθήματα των εφήβων και το πώς να εξασφαλίσουν ότι οι έφηβοι δεν βιώνουν γελοιοποίηση στο σπίτι”.
Πηγή: http://www.fau.edu/newsdesk/articles/derisive-parenting.php Florida Atlantic University (TEENS ‘MOCKED’ BY PARENTS AT GREATER RISK FOR BULLYING, VICTIMIZATION By G. Galoustian, 7, 2019)
Article: Dickson, D.J., Laursen, B., Valdes, O. et al. J Youth Adolescence (2019) 48: 1567. https://doi.org/10.1007/s10964-019-01040-z
Φωτογραφία Arek Socha από Pixabay
Προσαρμογή κειμένου: Φωτεινή Νούλα
MSc Προαγωγή & Αγωγή Υγείας
Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ΕΚΠΑ
