Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο συχνός τύπος κακοήθειας. Αν μπορούσες να έχεις οπτική επαφή με τα σημεία του καρκίνου του δέρματος πάνω στο σώμα σου, θα ήταν πιο πιθανό να επισκεφτείς τον γιατρό σου; Μια ομάδα επαγγελματιών από το Brigham Young University (BYU) και το Πανεπιστήμιο της Utah βασιζόμενη στην προαναφερθείσα ερώτηση, προσπάθησε να βρει τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να παροτρύνει τους ανθρώπους να κάνουν προληπτικό έλεγχο για κακοήθειες.
Η ομάδα των ερευνητών διαπίστωσε ότι τα οπτικά ερεθίσματα είχαν σημαντικό αντίκτυπο στον υπό μελέτη πληθυσμό, ένα πληθυσμό με περίπου 2,200 ενήλικες ηλικίας 18-89 ετών από όλη τη χώρα. Φάνηκε ότι η οπτικοποίηση των βλαβών που οφείλονται στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορούσε να προκαλέσει στους συμμετέχοντες αίσθημα φόβου, κάτι που αύξανε την πιθανότητα υιοθέτησης θετικών συμπεριφορών σχετικά με την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία (χρήση αντηλιακού, χρήση προστατευτικού ρουχισμού).
«Απλά μιλώντας για τον καρκίνο του δέρματος, παραθέτοντας καταιγιστικές πληροφορίες και ποσοστά θνητότητας, καταλήγεις να κινδυνολογείς χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αντιθέτως, η δύναμη της εικόνας ήταν τόσο ισχυρή που παρακινεί τα άτομα να αναλάβουν δράση.» είπε ο Kevin John, αναπληρωτής καθηγητής στο BYU και συγγραφέας της μελέτης.
Οι ερευνητές δοκίμασαν ποικιλία μεθόδων συμπεριλαμβανομένου της παρουσίασης δεδομένων, φωτογραφιών αρχείου με ανθρώπους που εκτίθενται στον ήλιο ή με σπίλους που είχαν αφαιρεθεί κ.α. Συνολικά, χρησιμοποίησαν 60 διαφορετικές παραλλαγές για να αποφασίσουν την πιο αποτελεσματική. Επιπρόσθετα, η ομάδα των ερευνητών εξασφάλισε υπεριώδεις φωτογραφίες (Ultraviolet photography )μέσω ειδικού εξοπλισμού που απεικόνιζαν δερματικές βλάβες προσώπου από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας. Με γυμνό οφθαλμό, οι καρκινικές αλλοιώσεις του δέρματος μπορεί να μην είναι εμφανείς. Με ειδικές υπεριώδεις φωτογραφίες , οι βλάβες αυτές αποκαλύφθηκαν.
«Η παρουσίαση υπεριωδών φωτογραφιών και μια συγκεκριμένη φωτογραφία από την αφαίρεση ενός σπίλου, ήταν οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι για την κινητοποίηση των ατόμων. Αυτό καταδεικνύει τους τύπους φωτογραφιών που απαιτούνται για να πείσουμε τα άτομα να αλλάξουν συμπεριφορά. Ευχόμαστε όλο αυτό να οδηγήσει σε πτώση των ποσοστών θνητότητας» είπε ο John.
To οπτικό υλικού που χρησιμοποιήθηκε στην παρέμβαση αντλήθηκε από εκπαιδευτικό υλικό, ιστοσελίδες, blog, σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και επίσημες σελίδες οργανισμών όπως η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, το Ίδρυμα Καρκίνου του Δέρματος, το Κέντρο Ελέγχου Επιδημιών και η Αμερικανική Κοινότητα κατά του Καρκίνου.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας με επιχορήγηση της τάξης των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Αφού ελέγχθηκε το υλικό, κάθε άτομο ρωτήθηκε ξεχωριστά πόσο πιθανό ήταν να υιοθετήσουν προστατευτικές συμπεριφορές έναντι στον ήλιο, όπως η χρήση αντηλιακού, η χρήση προστατευτικού ρουχισμού, η παραμονή σε σκιώδες μέρος και η χρήση γυαλιών ηλίου.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of Behavioral Medicine – Pokharel, M., Christy, K.R., Jensen, J.D. et al. J Behav Med (2019) 42: 401. https://doi.org/10.1007/s10865-018-9997-5
Πηγή: What if you could spot skin cancer before it got too serious? Brigham Young University news. https://news.byu.edu/news/what-if-you-could-see-cancer
Προσαρμογή κειμένου: Έλενα Νταλαούτη, Γιατρός
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
στην Προαγωγή & Αγωγή Υγείας
Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ΕΚΠΑ
Φωτογραφία LightinLove Pixabay
