Η παγκόσμια εβδομάδα εμβολιασμού, η οποία γιορτάζεται την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου (24-30/04), αποσκοπεί στην προαγωγή της χρήσης των εμβολίων που προστατεύουν άτομα όλων την ηλικιών από διάφορες νόσους. Η ανοσοποίηση σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και έχει ευρέως αναγνωριστεί ως μία από τις πιο επιτυχημένες και αποδοτικές παρεμβάσεις στην υγεία παγκοσμίως. Παρά ταύτα, υπάρχουν ακόμα περίπου 20 εκατομμύρια ανεμβολίαστα και ελλιπώς εμβολιασμένα παιδιά ανά τον κόσμο.
Το σύνθημα φέτος είναι «Προστατευμένοι μαζί: τα εμβόλια κάνουν δουλειά!» και η εκστρατεία θα γιορτάσει «Ήρωες των εμβολίων» ανά τον κόσμο- από γονείς και μέλη της κοινότητας μέχρι επαγγελματίες υγείας και νεωτεριστές- , άτομα που βοηθούν να εξασφαλιστεί πλήρης εμβολιαστική κάλυψη.
Τεράστια πρόοδος αλλά εύθραυστα κέρδη
Το 2017 ο αριθμός των εμβολιασμένων παιδιών -116,2 εκ- ήταν ο υψηλότερος που είχε καταγραφεί ποτέ. Από το 2010, 11 χώρες εισήγαγαν νέα εμβόλια και περισσότερα από 20 εκ παιδιά εμβολιάστηκαν επιπλέον.
Παρά τα οφέλη, όλοι οι στόχοι για την εξάλειψη ασθενειών (συμπεριλαμβανομένων της ιλαράς, της ερυθράς και του μητρικού/νεογνικού τέτανου) είναι πίσω βάσει σχεδιαγράμματος. Την τελευταία διετία έχουν υπάρξει πολλαπλές εξάρσεις ιλαράς, διφθερίτιδας και άλλων ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό. Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν παιδιά που ζουν στις πιο φτωχές, περιθωριοποιημένες, που πλήττονται από συγκρούσεις, κοινότητες.
Με σκοπό όλοι παντού να επιβιώσουν και να ευημερήσουν, οι χώρες πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες ώστε όλοι οι άνθρωποι να λάβουν τα σωτήρια πλεονεκτήματα των εμβολίων. Επιπρόσθετα, οι χώρες που πέτυχαν ή έκαναν βήματα προς την επίτευξη των στόχων, οφείλουν να δουλέψουν με σκοπό τη διατήρηση της ήδη υπάρχουσας προόδου.
ΓΙΑΤΙ Ο ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΜΕΤΡΑΕΙ;
Η διεύρυνση της πρόσβασης στον εμβολιασμό είναι ζωτικής σημασίας για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΠΟΥ, τη μείωση της φτώχειας και την καθολική υγειονομική κάλυψη. Ο εμβολιασμός ρουτίνας παρέχει ένα σημείο επαφής για το σύστημα υγείας στην αρχή της ζωής του ατόμου και προσφέρει σε κάθε παιδί την ευκαιρία για μια υγιή ζωή από την αρχή ως το τέλος της.
Ο εμβολιασμός επίσης, είναι καθοριστικής σημασίας στρατηγική στην επίτευξη και άλλων προτεραιοτήτων υγείας, από την έλεγχο των ιογενών ηπατιτίδων και τον περιορισμό της μικροβιακής αντοχής και στην παροχή μιας πλατφόρμας για την ενήλικη ζωή, στην βελτίωση της φροντίδας προγεννητικά και περιγεννητικά.
ΚΑΝΕ ΤΟ QUIZ
Πόσα γνωρίζεις για τους εμβολιασμούς και τις ασθένειες από τις οποίες προστατεύουν;
Τσέκαρε τις γνώσεις σε αυτό το ερωτηματολόγιο.
ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ
Ερώτηση 1. Η πολιομυελίτιδα είναι μια ασθένεια που διαβάζεις στα ιστορικά βιβλία. Υπάρχει άραγε ακόμα;
Α. ΝΑΙ
Β.ΟΧΙ
Ερώτηση 2. Αν η πολιομυελίτιδα δεν εξαλειφθεί εντελώς, πόσα νέα περιστατικά θα επανεμφανιστούν
κάθε χρόνο;
Α. 200.000
Β. 50.000
ΚΑΙ ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ…
ΕΡΩΤΗΣΗ 1: ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Α. Η πολιομυελίτιδα όντως υπάρχει. Σήμερα, μόνο 3 χώρες παγκοσμίως δεν έχουν σταματήσει τη μετάδοση ενδημικής πολιομυελίτιδας, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και η Νιγηρία.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2: ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Α. Η πολιομυελίτιδα εξαπλώνεται ταχέως, έτσι που ένα και μόνο παιδί να παραμείνει μολυσμένο, όλα τα παιδιά του κόσμου βρίσκονται σε κίνδυνο. Η αποτυχία στην εξάλειψη της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε 200.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο εντός 10ετίας σε όλο τον κόσμο.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Τα περιστατικά πολιομυελίτιδας μειώθηκαν κατά 99% από το 1988. Η ανθρωπότητα είναι στα πρόθυρα ενός από των μεγαλύτερων επιτευγμάτων της δημόσιας υγείας στην ιστορία- την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας. Στις αρχές του 20ο αιώνα, η πολιομυελίτιδα ήταν μία από τις ασθένειες που προκαλούσαν τρόμο, μιας και οδηγούσε στην παράλυση εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών κάθε χρόνο. Σήμερα, λόγω της εισαγωγής αποτελεσματικών εμβολίων στις δεκαετίας του 1950-1960, ο ιός στερείται ξενιστών και δεν επιβιώνει. Τα υψηλά επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης πρέπει να διατηρηθούν για να σταματήσει η μετάδοση και οι εξάρσεις.
ΙΛΑΡΑ
Ερώτηση 1. Για πόσους θανάτους ετησίως ήταν υπεύθυνη η ιλαρά, πριν την εισαγωγή του εμβολίου τη δεκαετία του 1960;
Α. 200.000
Β. > 2 εκατομμύρια
Ερώτηση 2. Η ιλαρά προκαλείται από ιό ή βακτήριο;
Α. Ιό
Β. Βακτήριο
ΚΑΙ ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ…
ΕΡΩΤΗΣΗ 1: ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Β. Πριν την ανάπτυξη του εμβολίου και την διάδοση του εμβολιασμού:
– μεγάλες επιδημίες ιλαράς συνέβαιναν κάθε 2-3 χρόνια
– η ιλαρά προκαλούσε πάνω από 2 εκ θανάτους ετησίως
Το 2016, περίπου 900.000 άτομα πέθαναν από ιλαρά, κυρίως παιδιά <5 ετών
ΕΡΩΤΗΣΗ 2. ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Α. Η ιλαρά είναι μια σοβαρή ασθένεια που προκαλείται από ιό. Μεταδίδεται μέσω άμεσης επαφής και αερογενώς όταν μολυσμένα άτομα βήχουν και φτερνίζονται. Η καλύτερη προστασία είναι μέσω ανοσοποίησης. Δύο δόσεις εμβολίου προτείνονται για να επιτύχεις ανοσοποίηση και να αποφύγεις εξάρσεις. Το εμβόλιο συχνά υπάρχει σε συνδυασμένη μορφή , η οποία προστατεύει επίσης από την ερυθρά ή/και την παρωτίτιδα. Είναι εξίσου αποτελεσματικό και στις δύο μορφές, απλή και συνδυασμένη.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η ιλαρά είναι μία από τις πιο μεταδοτικές ασθένειες και σημαντική αιτία θανάτου ή αναπηρίας σε νεαρά παιδιά παγκοσμίως. Προκαλείται από ένα ιό, μεταδίδεται με την επαφή με μολυσμένο άτομο μέσω του βήχα ή του πταρνίσματος. Όταν κάποιος νοσεί από ιλαρά, το 90% των ατόμων που θα βρεθούν κοντά του θα μολυνθούν, αν δεν είναι ανοσοποιημένοι απέναντι στην ασθένεια. Το να είναι κάποιος ανοσοποιημένος σημαίνει ότι έχει εμβολιαστεί πλήρως ή είχε νοσήσει στο παρελθόν από την ασθένεια.
ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΔΑ- ΤΕΤΑΝΟΣ-ΚΟΚΚΥΤΗΣ
Ερώτηση 1. Ο κοκκύτης ήταν μία από τις πιο γνωστές παιδικές ασθένειες παγκοσμίως, πριν τα εμβόλια γίνουν ευρέως διαθέσιμα τη δεκαετία του 1950. Πόσα παιδιά είναι ακόμα σε κίνδυνο να αποκτήσουν διφθερίτιδα, τέτανο και κοκκύτη παγκοσμίως;
Α. 1 εκατομμύριο
Β. 19,5 εκατομμύρια
Ερώτηση 2. Ποια από τα παρακάτω είναι σημεία/συμπτώματα διφθερίτιδας;
Α. Πονόλαιμος
Β. Πυρετός
Γ. Πρησμένος λαιμός
Δ. Όλα τα παραπάνω
ΚΑΙ ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ…
ΕΡΩΤΗΣΗ 1. ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Β. Τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι η παγκόσμια εμβολιαστική κάλυψη με 3 δόσεις εμβολίου διφθερίτιδας/τετάνου/κοκκύτη (DTP) παραμένει στο 86%. ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ο κοκκύτης είναι εξαιρετικά μεταδοτική ασθένεια της αναπνευστικής οδού που προκαλείται από βακτήρια που ζουν στη στοματική κοιλότητα, τη μύτη και το λαιμό. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ήπιο πυρετό, ρινική συμφόρηση και χαρακτηριστικό βήχα. Ο κοκκύτης μπορεί να προληφθεί με ανοσοποίηση.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2. ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Δ. Η διφθερίτιδα είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια που μεταδίδονται εύκολα μεταξύ ατόμων αερογενώς ή μέσω άμεσης επαφής. Η συμπτωματολογία ξεκινά με πονόλαιμο και πυρετό. ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η διφθερίτιδα υπήρξε ανά τα χρόνια μια ασθένεια που προκαλούσε φόβο στους ανθρώπους, η οποία χαρακτηριζόταν από καταστροφικές εξάρσεις. Υπολογίζεται ότι πριν το εμβόλιο της διφθερίτιδας γίνει εύκολα προσβάσιμο τη δεκαετία του 1980, περίπου 1 εκατομμύριο νέων περιστατικών διφθερίτιδας- μεταξύ αυτών 50,000-60,000 θάνατοι- εμφανίζονταν στις αναπτυσσόμενες χώρες.
ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΣ-ΡΟΤΑΪΟΣ
Ερώτηση 1. Ποιες είναι οι δύο κυριότερες αιτίες θανάτου στα παιδιά;
Α. Διάρροια-Πνευμονία
Β. HIV-προωρότητα
Ερώτηση 2. Μπορεί η πνευμονία και η διάρροια να προληφθούν μέσω ανοσοποίησης;
Α. ΝΑΙ
Β. ΟΧΙ
ΚΑΙ ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ…..
ΕΡΩΤΗΣΗ 1. ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Α. Κάθε χρόνο περίπου 920,000 παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν από πνευμονία και 525,000 πεθαίνουν από διαρροϊκά σύνδρομα. Η πνευμονία είναι η πιο απλή, λοιμώδους αιτιολογίας, αιτία θανάτου στα παιδιά παγκοσμίως.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2. ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ το ΝΑΙ. Το εμβόλιο για τον ροταϊό είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρών νοσημάτων του γαστρεντερικού συστήματος. Ο εμβολιασμός έναντι στον αιμόφιλο της ινφλουέντζας τύπου Β, την ιλαρά, τον κοκκύτη, τον πνευμονιόκοκκο και την εποχική γρίπη είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να προληφθεί η πνευμονία.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Οι θάνατοι παιδιών λόγω διάρροιας και πνευμονίας μπορούν επαρκώς να προληφθούν, παρά ταύτα αποτελούν τις 2 κυριότερες αιτίες θανάτου των παιδιών κάτω των 5 ετών παγκοσμίως. Τα εμβόλια έναντι του πνευμονιόκοκκου και του ροταϊού έχουν τρομακτικό αντίκτυπο στη μείωση των παιδικών θανάτων. Ο ΠΟΥ προτείνει τη συμμετοχή και των 2 εμβολίων στα προγράμματα εμβολιασμού παγκοσμίως.
IΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΩΝ (HPV)
Πόσο χρονικό διάστημα απαιτείται για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες με φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα;
Α. 15-20 έτη
Β. 2-5 έτη
ΚΑΙ Η ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ…..
ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ η Α. Απαιτούνται περίπου 15-20 έτη για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Μπορεί να απαιτούνται 2-5 έτη σε γυναίκες με επηρεασμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως στις γυναίκες με μη θεραπευθείσα HIV λοίμωξη.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ο HPV είναι η πιο γνωστή ιογενής λοίμωξη του αναπαραγωγικού συστήματος. Οι περισσότεροι σεξουαλικά ενεργοί γυναίκες και άντρες θα μολυνθούν κάποια στιγμή στη ζωή τους και κάποιοι θα μολυνθούν επανειλημμένως. Υπάρχουν 3 διαθέσιμα εμβόλια στην αγορά, όλα προστατεύουν από τους υπότυπους 16 και 18 του ιού, υπότυποι οι οποίοι προκαλούν το 70% των περιστατικών καρκίνου τραχήλου. Τα εμβόλια του HPV λειτουργούν καλύτερα αν χορηγηθούν πριν την έκθεση σε HPV. Συνεπώς, είναι προτιμότερο να χορηγηθούν 2 δόσεις του εμβολίου, με απόσταση 6 μηνών, πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Ο εμβολιασμός για τον HPV δεν αντικαθιστά τον προληπτικό απεικονιστικό έλεγχο ρουτίνας για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Πηγή: https://www.who.int/news-room/events/detail/2019/04/24/default-calendar/world-immunization-week-2019
Προσαρμογή κειμένου: Έλενα Νταλαούτη, Γιατρός
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
στην Προαγωγή & Αγωγή Υγείας
Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ΕΚΠΑ
