Κακές συνθήκες υγιεινής, πείνα, ανεργία των νέων — αυτές είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ρομά στην καθημερινή τους ζωή στην ΕΕ, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι Ρομά σε πολλές χώρες στην Ευρώπη, η οποία είναι μία από τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου, μαστίζονται εδώ και καιρό από χρόνιες ανισότητες.
«Η αθιγγανοφοβία, που οδηγεί σε διακρίσεις αλλά και εγκλήματα μίσους, εντείνει τον φαύλο κύκλο του αποκλεισμού των Ρομά. Οι Ρομά περιθωριοποιούνται κοινωνικά και αντιμετωπίζονται με στερεοτυπικό και απαράδεκτο τρόπο», λέει ο διευθυντής του FRA Michael O’Flaherty. Αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει. Γιατί λοιπόν να μην ξεκινήσουμε από το προφανές — να μεριμνήσουμε ώστε να έχουν όλοι οι Ρομά τις ίδιες
ευκαιρίες με τους άλλους πολίτες της ΕΕ;»
Η έκθεση με τίτλο «A persisting concern: anti-Gypsyism as a barrier to Roma inclusion» (Η αθιγγανοφοβία ως εμπόδιο στην ένταξη των Ρομά: ένα πρόβλημα που διαιωνίζεται) αποκαλύπτει ότι, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα, τα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη εκπληρώσει τους περισσότερους από τους στόχους ένταξης στους οποίους επικεντρώνεται το ενωσιακό πλαίσιο 2011 για τις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά.
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι μεταξύ άλλων τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Η αθιγγανοφοβία παραμένει σε υψηλά επίπεδα με έναν στους τρεις Ρομά να έχει πέσει θύμα παρενόχλησης. Τα κράτη μέλη πρέπει να αναγνωρίσουν το πρόβλημα και να το παρακολουθήσουν. Πρέπει να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους και της ρητορικής μίσους.
- Οι συνθήκες διαβίωσης των Ρομά στην ΕΕ δεν έχουν αλλάξει πολύ μεταξύ του 2011 και του 2016: Το 80 % των Ρομά διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας σε σύγκριση με το 17 % που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ. Το 30 % ζει σε νοικοκυριά χωρίς τρεχούμενο νερό. Η πρόσβαση των Ρομά σε πόσιμο νερό είναι παρόμοια με εκείνη των κατοίκων της Γκάνα ή του Νεπάλ. Οι συνθήκες αυτές υπονομεύουν την πρόοδο στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας και της απασχόλησης. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες, ούτως ώστε να μειωθεί η φτώχεια και να εξαλειφθεί ο στεγαστικός διαχωρισμός, καθώς και να εξασφαλισθεί καλύτερη πρόσβαση στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας, όπως στην ηλεκτροδότηση και την υδροδότηση, καθώς και στην παροχή περισσότερων κοινωνικών κατοικιών.
- Η εκπαίδευση έχει βελτιωθεί σε ορισμένα κράτη μέλη, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις. Περίπου το 50 % των παιδιών Ρομά παρακολουθούν προσχολική εκπαίδευση. Το ποσοστό αυτό είναι συχνά πολύ μικρότερο από το αντίστοιχο ποσοστό άλλων παιδιών της ηλικίας τους. Όσον αφορά το επίπεδο της προσχολικής εκπαίδευσης, η κατάσταση των Ρομά στην ΕΕ είναι συγκρίσιμη με εκείνη στο Πουέρτο Ρίκο. Τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, μαθησιακή υποστήριξη, για να καλυφθεί η υστέρηση που οφείλεται στις κακές συνθήκες διαβίωσης πολλών μαθητών Ρομά, καθώς και στοχευμένη στήριξη σε κάθε στάδιο της εκπαίδευσής τους.
- Ανεργία των νέων: Το ποσοστό των νεαρών Ρομά από 16 έως 24 ετών που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ιδίως των γυναικών, παραμένει υψηλό σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Τα κράτη μέλη πρέπει να τονώσουν την απασχόληση, ιδίως για τους νέους Ρομά, μεταξύ άλλων μέσω της επιμόρφωσης στον χώρο εργασίας και των θέσεων πρακτικής άσκησης και μαθητείας. Θα πρέπει επίσης να παρέχεται στους Ρομά στοχευμένη πρόσβαση και υποστήριξη, ώστε να ιδρύουν τις δικές τους επιχειρήσεις.
Η εν λόγω έκθεση θα αποτελέσει το έναυσμα για τη διεξαγωγή συζήτησης σχετικά με την μελλοντική ένταξη των Ρομά στην ΕΕ, δεδομένου ότι το ισχύον ενωσιακό πλαίσιο λήγει το 2020. Η έκθεση εκτίμησε τον αντίκτυπο των υφιστάμενων μέτρων που έχουν ληφθεί επί σειρά ετών. Επίσης τα στοιχεία για την άνιση μεταχείριση των Ρομά παρουσιάζονται σε παγκόσμιο πλαίσιο, σε σύγκριση με άλλες χώρες, βοηθώντας έτσι την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αξιολογήσουν τη δέσμευσή τους στους Βιώσιμους Στόχους των Ηνωμένων Εθνών.
http://fra.europa.eu/en/publication/2018/roma-inclusion
Δελτίο Τύπου του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA)
6 Απριλίου 2018
