Οι μητέρες αντιμετωπίζονται αρνητικά αν το παιδί τους δεν έχει εμβολιασθεί, ανεξάρτητα από τον λόγο. Ωστόσο, οι μητέρες που αρνούνται εντελώς να εμβολιάσουν τα παιδιά τους αντιμετωπίζονται πολύ πιο αρνητικά σε σύγκριση με τις μητέρες που καθυστερούν τα εμβόλια λόγω ανησυχιών για θέματα ασφάλειας ή λόγω έλλειψης χρόνου για την πραγματοποίηση της ιατρικής επίσκεψης.
Αυτό είναι ένα εύρημα μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Social Science and Medicine και εξέταζε τη στάση απέναντι στα παιδιά που δεν έχουν ολοκληρώσει τους εμβολιασμούς τους και τους γονείς τους.
«Το πώς τα ανεπαρκώς-εμβολιασμένα παιδιά και οι γονείς τους αντιμετωπίζονται από άλλους, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους λόγους για τους οποίους το παιδί δεν έχει εμβολιαστεί», δήλωσε ο Richard Carpiano, κύριος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής κοινωνιολογίας του UBC. “Όταν ο γονέας απλώς αρνείται τον εμβολιασμό, διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι τον βλέπουν πιο αρνητικά απ ‘ό, τι όταν ο γονέας έχει καθυστερήσει κάποια εμβόλια λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια τους ή εάν δεν είχε χρόνο λόγω εργασίας ή οικογενειακών υποχρεώσεων να επισκεφτεί τον παιδίατρο”.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από μια ηλεκτρονική έρευνα που διεξήχθη το 2015 και στην οποία συμμετείχαν 1.469 ερωτηθέντες από τις ΗΠΑ που τους ζητήθηκε να διαβάσουν ένα από τα τέσσερα παρακάτω σενάρια. Το πρώτο σενάριο περιέγραφε μια μητέρα που είχε ανησυχίες σχετικά με τους εμβολιασμούς και αρνήθηκε να εμβολιάσει το παιδί της, ενώ το δεύτερο περιέγραφε μια μητέρα που είχε ανησυχίες σχετικά με τους εμβολιασμούς και αποφάσισε να καθυστερήσει κάποιες δόσεις.
Ένα τρίτο σενάριο περιέγραφε μια μητέρα που δεν είχε καμία ανησυχία σχετικά με τους εμβολιασμούς, αλλά η δουλειά και οι οικογενειακές απαιτήσεις καθιστούσαν δύσκολη την ανανέωση των ιατρικών ραντεβού. Το τελευταίο σενάριο (ομάδα ελέγχου) περιέγραφε μια μητέρα που δεν είχε καμία ανησυχία και είχε εξασφαλίσει ότι το παιδί της λαμβάνει πάντα τους απαραίτητους εμβολιασμούς.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε μητέρες σε κάθε σενάριο επειδή είναι συχνά οι κύριοι φορείς λήψης αποφάσεων όσον αφορά την υγεία των παιδιών τους. Μετά την ανάγνωση κάθε σεναρίου, οι ερωτηθέντες απάντησαν σε ερωτήσεις που μετρούσαν στάσεις όπως ‘φταίξιμο της μητέρα εάν το παιδί ή άλλοι αρρωστήσουν’ και ‘προθυμία να γίνουν φίλοι με τη μητέρα’ ή ‘να αφήσουν τα παιδιά τους να παίζουν με το υπο-εμβολιασμένο παιδί’ .
Η έρευνα μέτρησε επίσης την υποστήριξη των ερωτηθέντων για δημόσιες πολιτικές που αποσκοπούν στην αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού, όπως η παροχή εκπαίδευσης και υπηρεσιών εμβολιασμού ή η απαγόρευση των παιδιών που δεν έχουν εμβολιαστεί από το σχολείο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ερωτηθέντες στιγμάτιζαν τόσο στον γονέα όσο και το παιδί του, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο δεν είχαν προβεί στους απαραίτητους εμβολιασμούς. Οι ίδιοι ερωτηθέντες είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να υποστηρίξουν αυστηρότερες δημόσιες πολιτικές, όπως την απαγόρευση των παιδιών που δεν έχουν εμβολιαστεί από τα σχολεία με στόχο την αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού.
Ο συν-συγγραφέας της μελέτης Nicholas Fitz δήλωσε “Τα ποσοστά εμβολιασμού των παιδιών είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που δημιουργεί σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία για το παιδί και την κοινότητα. Αν οι επαγγελματίες υγείας και οι υπεύθυνοι πολιτικής υγείας θέλουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού των παιδιών, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε όχι μόνο τα κίνητρα των γονέων, αλλά και το πώς το κοινό βλέπει τόσο τα υπο-εμβολιασμένα παιδιά όσο και τους γονείς τους”.
Η γονική άρνηση των εμβολίων αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία. Ορισμένες μελέτες εξέτασαν τους λόγους για τους οποίους οι γονείς αρνούνται, καθυστερούν ή διστάζουν να εμβολιάσουν το παιδί τους. Αυτοί οι λόγοι ποικίλλουν ευρέως μεταξύ των γονέων, αλλά μπορούν να περιληφθούν σε 4 γενικές κατηγορίες. Οι 4 κατηγορίες είναι: θρησκευτικοί λόγοι, προσωπικές πεποιθήσεις ή φιλοσοφικοί λόγοι, ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και επιθυμία για περισσότερες πληροφορίες από τους παρόχους υγειονομικής φροντίδας.
Οι γονικές ανησυχίες σχετικά με τα εμβόλια σε κάθε κατηγορία οδηγούν σε ένα ευρύ φάσμα αποφάσεων που ποικίλλουν, από τους γονείς που αρνούνται εντελώς όλους τους εμβολιασμούς ως τους γονείς που καθυστερούν τους εμβολιασμούς έτσι ώστε να απέχουν αρκετό χρόνο μεταξύ τους. Ένα μεγάλο υποσύνολο γονέων παραδέχεται ότι έχει ανησυχίες και ερωτήσεις σχετικά με τους εμβολιασμούς κατά την παιδική ηλικία. Για το λόγο αυτό, μπορεί να είναι χρήσιμο για τους παρόχους υγειονομικής φροντίδας να κατανοήσουν τους αναφερόμενους λόγους δισταγμού, ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για την εκπαίδευση των οικογενειών των ασθενών τους. Η εκπαίδευση είναι βασικός παράγοντας ώστε να μπορούν να λαμβάνουν υπεύθυνες αποφάσεις για τα παιδιά τους.
Πηγές:
Richard M. Carpiano, Nicholas S. Fitz. Public attitudes toward child undervaccination: A randomized experiment on evaluations, stigmatizing orientations, and support for policies. Social Science & Medicine, 2017; DOI: 10.1016/j.socscimed.2017.05.014
McKee C, Bohannon K. Exploring the Reasons Behind Parental Refusal of Vaccines. The Journal of Pediatric Pharmacology and Therapeutics : JPPT. 2016;21(2):104-109. doi:10.5863/1551-6776-21.2.104.
