Έρευνα προσπάθησε να εξηγήσει γιατί κάποια παιδιά επηρεάζονται αρνητικά σε μεγάλο βαθμό από τις οικογενειακές διαμάχες ενώ άλλα επιβιώνουν χωρίς σημαντικά προβλήματα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται τις συγκρούσεις μεταξύ των γονέων τους, έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε συναισθηματικό και συμπεριφορικό επίπεδο. Όταν τα παιδιά θεωρούσαν υπεύθυνο τον εαυτό τους για τις συγκρούσεις των γονιών τους, είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα συμπεριφοράς, όπως αντικοινωνικές συμπεριφορές. Όταν οι τσακωμοί των γονιών στο σπίτι, προκαλούσαν στο παιδί το αίσθημα της απειλής ή του φόβου, το παιδί ήταν πιο πιθανό να εμφανίσει συναισθηματικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη.
Η επίδραση της καθημερινής σύγκρουσης μεταξύ των γονέων στη συμπεριφορά των παιδιών και την ψυχική υγεία τους φαίνεται να σχετίζεται με τον τρόπο που τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα προβλήματα στη σχέση των γονιών τους, καθώς και τη φύση της σύγκρουσης, όπως διαπιστώνουν οι ερευνητές. Αυτές οι συγκρούσεις σχετίζονται με εχθρικές σχέσεις μεταξύ των γονέων, ανεπαρκείς πρακτικές διαπαιδαγώγησης, αρνητικές σχέσεις γονέα-παιδιού και κατάθλιψη του γονιού. «Φυσικά τα παιδιά μπορεί να μην είναι στην πραγματικότητα υπεύθυνα για τα προβλήματα στη σχέση των γονιών. Αρκεί όμως να αισθάνονται ή να αντιλαμβάνονται ότι είναι υπεύθυνα και μπορεί να βιώσουν αρνητικά ψυχολογικά αποτελέσματα», λέει ο καθηγητής Harold του Πανεπιστημίου του Λέισεστερ.
Ο καθηγητής Gordon Harold δήλωσε ότι η έρευνα τονίζει τη σημασία της διασφάλισης των προγραμμάτων παρέμβασης που επικεντρώνονται στην παροχή βοήθειας προς τους γονείς για την επίλυση αυτών των καθημερινών συγκρούσεων με τον σύντροφό τους, καθώς και τη σημασία της προώθησης στρατηγικών θετικής γονικής φροντίδας.
Συμπεράσματα ερευνών
Γενικά, οι έρευνες γαι τις επιδράσεις των συγκρούσεων των ζευγαριών στα παιδιά τους, ως τώρα, μας δείχνουν:
Αν και οι περιοδικές αντιπαραθέσεις και διαφωνίες σε ένα ζευγάρι είναι φυσιολογικές και κάτι που όλα τα παιδιά κάποια στιγμή στη ζωή τους θα βιώσουν χωρίς να τα επηρεάσει αρνητικά, οι συγκρούσεις που είναι συχνές, έντονες και δεν επιλύονται σωστά είναι πολύ βλαβερές.
Η έκθεση στις συγκρούσεις των γονιών μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά όλων των ηλικιών (και τα μωρά) και να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος, κατάθλιψη, εχθρικότητα, αντικοινωνική συμπεριφορά, εγκληματικότητα και προβλήματα στην ακαδημαική απόδοση.
Ακόμη και η έκθεση σε μη-βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς έχουν αρνητικές επιδράσεις στα παιδιά. Παλιά, οι συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς θεωρούνταν απειλή μόνο όταν ήταν ανοιχτά εχθρικές και έντονες. Σήμερα, οι έρευνες μας λένε ότι οι συγκρούσεις στα παντρεμένα ή διαζευγμένα ζευγάρια δεν είναι ανάγκη να είναι έκδηλες για να επηρεάουν αρνητικά τα παιδιά. Για παράδειγμα, οι γονείς που στη σχέση τους μπορεί να μην μαλώνουν ανοιχτά αλλά είναι συναισθηματικά απομονωμένοι ο ένας από τον άλλο, σε τέτοιο βαθμό που δεν έχουν συναισθήματα ζεστασιάς και στοργής μεταξύ τους, μπορεί να θέτουν το παιδί τους ακριβώς στον ίδιο κίνδυνο με τους γονείς που μαλώνουν συχνά και έντονα.
Η επίδραση των συγκρούσεων των γονιών στα παιδιά εξαρτάται από τον τρόπο που εκδηλώνεται, διαχειρίζεται και τελειώνει και από το βαθμό που το παιδί νιώθει υπαίτιο ή ότι απειλείται. Καταστροφικές συγκρούσεις, όπως η βία, η έχθρα, η μη λεκτική σύγκρουση ή η σιωπή (‘δε μιλάμε’), καθώς και οι συγκρούσεις για θέματα που αφορούν το παιδί, συνδέονται με αυξημένη ανησυχία ή κίνδυνο προβλημάτων ψυχολογικής προσαρμογής στα παιδιά.
Αντίθετα, οι εποικοδομητικές συγκρούσεις και η διαχείριση τους που χαρακτηρίζονται από αμοιβαίο σεβασμό, είναι συναισθηματικά συντονισμένες, κλείνουν με συμφιλίωση, ή με εξηγήσεις για ποιο λόγο έμειναν ανοικτές, συνδέονται με μικρότερο κίνδυνο ανησυχίας στα παιδιά και μπορεί να βοηθήσουν τις κοινωνικές δεξιότητες τους.
Πηγή:
Economic and Social Research Council (ESRC) UK
http://knowledgebank.oneplusone.org.uk/wp-content/uploads/2014/04/The-impact-of-couple-conflict-on-children.pdf
Για το κομμάτι Συμπεράσματα δείτε:
http://tccr.ac.uk/policy/policy–briefings/267-impact–of–couple–conflict–on–children–tccr–policy–briefing