Νεογέννητα (0-1 ετών)
Αναπτυξιακά Ορόσημα
Η γνωστική ανάπτυξη για το βρέφος μεταφράζεται στη μαθησιακή διαδικασία της μνήμης, της γλώσσας, του συλλογισμού και της σκέψης. Το βρέφος αρχικά, μαθαίνει να αναγνωρίζει τον ήχο της φωνής σας. Μαθαίνει επίσης να συγκεντρώνει το βλέμμα του από την περιφέρεια ή τη γωνία των ματιών, στο κέντρο. Η γλωσσική ανάπτυξη είναι κάτι πολύ περισσότερο από τους προφορικούς ήχους «μαμά» και «μπαμπά». Το να ακούει, να κατανοεί και να γνωρίζει το βρέφος, τα ονόματα των ανθρώπων και των αντικειμένων είναι συνιστώσες τις γλωσσικής του ανάπτυξης. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου το βρέφος σας, αναπτύσσει επίσης δεσμούς αγάπης και εμπιστοσύνης μαζί σας. Ο τρόπος που το κρατάτε και το αγκαλιάζετε θα θέσεις τις βάσεις για τον τρόπο που θα αλληλεπιδρά το βρέφος στο μέλλον, τόσο μαζί σας, όσο και με άλλους.
Θετικές Γονεϊκές Δεξιότητες
• Μιλήστε στο βρέφος. Είναι πολύ καθησυχαστικό να ακούει τη φωνή σας.
• Όταν το βρέφος κάνει ήχους, απαντήστε του επαναλαμβάνοντας τους ήχους και προσθέτοντας λέξεις. Αυτό θα το βοηθήσει να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα.
• Διαβάστε του. Αυτό θα το βοηθήσει να αναπτύξει και να κατανοήσει τη γλώσσα και τους ήχους.
• Τραγουδήστε του ή βάλτε να ακούσει μουσική. Αυτό θα βοηθήσει το βρέφος να αγαπήσει τη μουσική και τα μαθηματικά.
• Επαινέστε το παιδί σας και δώστε του πολλή τρυφερή προσοχή.
• Διαθέστε χρόνο στο να κρατάτε και να αγκαλιάζετε το παιδί σας. Αυτό το βοηθά να νιώθει ότι εισπράττει φροντίδα και είναι ασφαλές.
• Η καλύτερη στιγμή για να παίξετε με το παιδί σας είναι όταν είναι χαλαρό και σε εγρήγορση. Προσέξτε το παιδί σας για σημάδια που δείχνουν ότι κουράστηκε ή γκρινιάζει, ώστε να κάνετε ένα μικρό διάλειμμα.
• Το να είσαι γονιός είναι σκληρή δουλειά ! Φροντίστε τον εαυτό σας, τόσο σε σωματικό, όσο και σε ψυχικό και σε συναισθηματικό επίπεδο. Είναι ευκολότερο να χαρείτε με το παιδί σας και να έχετε θετική στάση ως προς την ιδιότητα του γονιού, όταν αισθάνεστε καλά οι ίδιοι.
Προτεραιότητα στην ασφάλεια των παιδιών.
Τώρα που το νεογέννητο είναι στο σπίτι θα πρέπει να διασφαλίσετε ότι το σπίτι είναι ένα ασφαλές μέρος για εκείνο. Ψάξτε το σπίτι σας για αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο βρέφος. Ως γονιός, είναι ευθύνη σας να η εξασφάλιση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για το παιδί σας. Είναι επίσης σημαντικό να διέλθετε τις απαραίτητες διεργασίες, ώστε να είστε σίγουροι ότι είστε ψυχικά και συναισθηματικά έτοιμοι για το νέο μέλος. Παρακάτω θα βρείτε κάποιους τρόπους που θα σας βοηθήσουν να παρέχετε την απαραίτητη ασφάλεια στο παιδί σας κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του.
Είναι σημαντικό να μην τραντάζετε το νεογέννητο παιδί σας. Τα νεογέννητα έχουν πολύ αδύναμους μύες στο λαιμό με αποτέλεσμα να μην είναι ακόμη σε θέση να στηρίξουν το κεφάλι τους. Σε περίπτωση λοιπόν που τρανταχτεί το βρέφος σας, μπορεί να προκληθεί βλάβη στον εγκέφαλό του και να καθυστερήσει η φυσιολογική του ανάπτυξη. Για να προλάβετε το Σύνδρομο Αιφνίδιου Νεογνικού Θανάτου, συστήνεται να βάζετε πάντα το βρέφος για ύπνο ανάσκελα.
Όταν μετακινείτε το βρέφος με το αυτοκίνητο, θα πρέπει να το βάζετε να καθίσει στο ειδικό βρεφικό κάθισμα ασφαλείας. Το πιο ασφαλές μέρος για να τοποθετήσετε το παιδικό κάθισμα ασφαλείας, είναι το πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου. Παιδιά μικρότερα του ενός έτους ή ελαφρύτερα των 20 κιλών, θα πρέπει να τοποθετούνται στο ειδικό παιδικό κάθισμα ασφαλείας, στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, με το μέτωπο στραμμένο στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου.
Για να μειώσετε την πιθανότητα πνιγμού, θα πρέπει να κόβετε την τροφή του βρέφους σε πολύ μικρές μπουκιές. Μην επιτρέπετε στο παιδί να παίζει με οτιδήποτε θα μπορούσε να καλύψει το κεφάλι του ή με οτιδήποτε που θα μπορούσε να καταπιεί εύκολα. Ποτέ μην αφήνετε κοντά στο παιδί ( ή να μην έχετε κοντά σας όταν το κρατάτε) ζεστά υγρά ή φαγητό. Ο εμβολιασμός είναι σημαντικός, ώστε να προστατεύει την υγεία και την ασφάλεια του απιδιού. Λόγω του ότι τα παιδιά είναι ευάλωτα σε πολλές δυνητικά σοβαρές ασθένειες, είναι σημαντικό να εμβολιάζονται έγκαιρα και κατάλληλα. Θα πρέπει να συμβουλεύεστε τον επαγγελματία υγείας της περιοχής σας (πχ, παιδίατρο) που παρακολουθεί την υγεία του παιδιού, ώστε να είστε σίγουροι ότι το παιδί σας είναι ενήμερο ως προς τον εμβολιασμό.
Νήπια (1-2 ετών)
Αναπτυξιακά Ορόσημα
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αυξάνεται σταδιακά η κινητικότητα του παιδιού και η επίγνωσή του, τόσο για τον εαυτό του όσο και τον κόσμο γύρω του. Αυξάνεται επίσης η επιθυμία του για εξερεύνηση νέων προσώπων και αντικειμένων. Σε αυτή τη φάση, το νήπιό σας θα δείχνει μεγαλύτερη ανεξαρτησία, περισσότερο προκλητική συμπεριφορά, θα αρχίσει να αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη ή σε φωτογραφίες, καθώς και να μιμείται συμπεριφορές άλλων παιδιών ή/και ενηλίκων. Ακόμη, το νήπιο θα έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει ονόματα οικείων προσώπων και αντικειμένων, να σχηματίζει μικρές φράσεις ή προτάσεις και να ακολουθεί απλές οδηγίες και κατευθύνσεις.
Θετικές Γονεϊκές Δεξιότητες
• Συνεχίστε να διαβάζετε καθημερινά στο παιδί σας.
• Ζητήστε του να βρει αντικείμενα για σας, ή να ονομάσει αντικείμενα ή μέρη του σώματος.
• Παίξτε παιχνίδια αντιστοίχησης με το παιδί σας.
• Ενθαρρύνετέ το στην εξερεύνηση νέων πραγμάτων
• Βοηθήστε το να αναπτύξει τη γλωσσική του ικανότητα με την καθημερινή ομιλία.
• Ενθαρρύνετε την περιέργεια του νηπίου σας καθώς και την ικανότητά του να αναγνωρίζει κοινά αντικείμενα, πηγαίνοντας μαζί του μια μικρή εκδρομή στο πάρκο, ή μια βόλτα με το λεωφορείο.
Προτεραιότητα στην ασφάλεια των παιδιών.
Παράλληλα με την κινητικότητα του παιδιού σας αυξάνεται και η ικανότητά του να αναμετριέται με τον κίνδυνο. Παρακάτω θα βρείτε κάποιες χρήσιμες συστάσεις που θα βοηθήσουν το παιδί σας να μεγαλώσει με ασφάλεια.
• Αποκλείστε την πρόσβαση του παιδιού στις σκάλες, τοποθετώντας μια μικρή πόρτα ή έναν φράχτη.
• Καλύψτε όλες τις πρίζες και τις ηλεκτρικές εξόδους που δε χρησιμοποιείτε με ειδικά προστατευτικά καλύμματα, εμποδίζοντας την πρόσβαση του παιδιού σε αυτές.
• Κρατήστε τις συσκευές κουζίνας, τη συσκευή σιδερώματος καθώς και τις συσκευές θέρμανσης μακριά από την πρόσβαση του νηπίου.
• Τοποθετήστε τα κοφτερά αντικείμενα, όπως ψαλίδια ή ξυραφάκια σε ειδικό ασφαλές μέρος.
• Κλειδώστε με ντουλάπι τα φάρμακα, τα απορρυπαντικά και οποιαδήποτε άλλη δηλητηριώδη ουσία.
• Ποτέ μην αφήνετε μόνο το παιδί στο αυτοκίνητο, ούτε για μερικά λεπτά.
• Αν έχετε κυνηγετικά όπλα ή παρόμοιου είδους αντικείμενα, θα πρέπει επίσης να τα έχετε σε ασφαλές μέρος, αποκλείοντας την πρόσβαση του παιδιού σε αυτά.
Νήπια (2-3 ετών)
Αναπτυξιακά Ορόσημα
Εξαιτίας της αυξανόμενης επιθυμίας του νηπίου σας να διεκδικήσει την ανεξαρτησία του, αυτό το στάδιο της ανάπτυξης, συχνά έχει αυξημένη δυσκολία για το γονιό. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να αποδειχθεί μια πολύ συναρπαστική και απολαυστική περίοδος και για σας και για το παιδί σας. Το παιδί θα βιώσει τεράστιες νοητικές, κοινωνικές και συναισθηματικές αλλαγές οι οποίες θα το βοηθήσουν να εξερευνήσει και να κατανοήσει έναν καινούριο κόσμο.
Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου ανάπτυξης, το νήπιο θα είναι σε θέση να ακολουθήσει δύο ή τρεις εντολές που περικλείονται σε αντίστοιχες φράσεις, να ταιριάξει αντικείμενα σύμφωνα με το σχήμα και το χρώμα τους, να μιμηθεί πράξεις ενηλίκων ή άλλων παιδιών με τα οποία παίζει μαζί και τέλος να εκφράσει ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων.
Θετικές Γονεϊκές Δεξιότητες
• Ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας στην οποία θα διαβάζετε βιβλία μαζί με το παιδί σας.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να παίζει παιχνίδια μίμησης, όπως είναι για παράδειγμα η «παντομίμα».
• Παίξτε με το παιδί σας παιχνίδια τύπου «παρέλαση» ή «ακολουθώντας τον αρχηγό»
• Βοηθήστε το παιδί σας να εξερευνήσει το περιβάλλον πηγαίνοντάς το βόλτα με το παιχνίδι «παιδικό βαγόνι»
• Ενθαρρύνετε το παιδί να σας λέει το όνομα και την ηλικία του.
• Διδάξτε στο παιδί σας απλά παιδικά τραγουδάκια, όπως το «Περνά –περνά η μέλισσα».
Προτεραιότητα στην ασφάλεια των παιδιών.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να κάθεται όταν τρώει και να μασάει πλήρως την τροφή.
• Αποτρέψτε το παιδί σας, από το να τοποθετεί μολύβια ή κηρομπογιές στο στόμα, όταν ζωγραφίζει.
• Ποτέ μην αφήνετε το νήπιο μόνο χωρίς επίβλεψη, κοντά σε νερό (όπως πισίνες, λίμνες, θάλασσα, μπανιέρα, κλπ)
• Ποτέ μην πίνετε ζεστά υγρά όταν το παιδί κάθεται στα γόνατά σας. Μια ξαφνική κίνηση μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα και στους δυο σας.
